Η διπολική διαταραχή ανήκει στις διαταραχές διάθεσης. Είναι μία πάθηση στην οποία το συναίσθημα του θεραπευόμενου κινείται εντός μη φυσιολογικού εύρους. Εναλλάσσεται από περιόδους νορμοθυμίας (φυσιολογικής διάθεσης), σε περιόδους μανίας, υπομανίας ή κατάθλιψης. Ανάλογα με τον τύπο (πιο πολλά καταθλιπτικά, μανιακά επεισόδια ή μεικτά επεισόδια), η διπολική διαταραχή διαχωρίζεται σε υποκατηγορίες (τύπος Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV ). Προκειμένου κάποιος να διαγνωσθεί με διπολική διαταραχή πρέπει να έχει τουλάχιστον ένα επεισόδιο μανίας ή μία περίοδο υπομανιακής συμπεριφοράς, δίχως να βρίσκεται υπό την επήρεια ναρκωτικών ουσιών. 

Είναι σύνηθες οι ασθενείς  που πάσχουν από διπολική διαταραχή να επισκέπτονται τον θεραπευτή όταν βρίσκονται σε καταθλιπτικά επεισόδια. Αυτό κυρίως συμβαίνει διότι εκείνη τη χρονική περίοδο νιώθουν αβοήθητοι και διακατέχονται από «δυσάρεστο συναίσθημα».

Αντιθέτως, όταν οι διπολικοί ασθενείς βρίσκονται σε «υπομανιακό» ή «μανιακό» επεισόδιο, δεν αντιλαμβάνονται τη σοβαρότητα της κατάστασης. Εκείνη την περίοδο νιώθουν γεμάτοι ενέργεια, αισθάνονται ότι δεν τους χρειάζεται ύπνος, μπορεί να μιλάνε ακατάπαυστα και γρηγορότερα από ό,τι συνήθως, μπορεί να έχουν έντονη σεξουαλική διάθεση ή να ξοδεύουν υπέρογκα χρηματικά ποσά σε πράγματα που δεν χρειάζονται.

ΔΙΑΒΑΣΕ: H Kim Kardashian μιλά για τη διπολική διαταραχή του Kanye West 

Τα συμπτώματα της κατάθλιψης μπορεί να ποικίλουν, από ήπια εώς σοβαρά, και μπορεί να περιλαμβάνουν 

• Αίσθημα θλίψης
• Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης σε δραστηριότητες που παλαιότερα ήταν ευχάριστες
•  Αλλαγές στην όρεξη, απώλεια ή αύξηση βάρους που δεν σχετίζεται με δίαιτα
• Προβλήματα στον ύπνο (αϋπνία ή ανάγκη για περισσότερο ύπνο)
• Απώλεια ενέργειας ή αυξημένη κόπωση
• Αύξηση της άσκοπης σωματικής δραστηριότητας (π.χ. χτύπηματα με το χέρι ή βηματισμός)  ή επιβραδύνση των κινήσεων και της ομιλίας (πράξεις που μπορούν να παρατηρηθούν από άλλους)
• Αίσθημα αναξιότητας ή ένοχής
• Δυσκολία στην καθαρή σκέψη, συγκέντρωσης ή λήψης αποφάσεων
•  Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας

Σε σοβαρότερες καταστάσεις μπορεί να συναντηθούν αλλόκοτες σκέψεις ή συμπεριφορές

Τα συμπτώματα πρέπει να διαρκούν τουλάχιστον δύο εβδομάδες για τη διάγνωση της κατάθλιψης.

Καταθλιπτικό επεισόδιο

Η κατάθλιψη είναι μια κοινή και σοβαρή ιατρική ασθένεια που επηρεάζει αρνητικά τον τρόπο που αισθάνεται, τον τρόπο που σκέφτεται και το πώς ενεργεί ο καταθλιπτικός ασθενής. Ευτυχώς, είναι επίσης θεραπεύσιμη. Η κατάθλιψη προκαλεί συναισθήματα θλίψης ή / και απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που απολάμβαναν κάποτε. Μπορεί να οδηγήσει σε μια ποικιλία συναισθηματικών και σωματικών προβλημάτων και μπορεί να μειώσει την ικανότητα του ατόμου να λειτουργεί στην εργασία και το σπίτι.

Μανιακό επεισόδιο

Η φάση μανίας της διπολικής διαταραχής περιλαμβάνει ένα ασυνήθιστα υψηλό επίπεδο ενέργειας και δραστηριότητας. Είναι σύνηθες για τους ανθρώπους σε αυτή τη φάση να βιώνουν πολλαπλές ”καλπάζουσες” σκέψεις, λιγότερη ανάγκη για ύπνο και να εμφανίζουν δυσκολία στη συγκέντρωσης ή να είναι υπερπαρατηρητικοί. Μπορεί ο ρυθμός της ομιλίας τους να είναι αυξημένος.  Επίσης, κατά τη διάρκεια των μανιακών επεισοδίων μπορεί να εμφανίσουν παράτολμη, επιθετική ή αλλόκοτη συμπεριφορά, που πριν δεν είχαν.

ΔΙΑΒΑΣΕ: Συγκινεί η τραγουδίστρια Δόμνα Κουντούρη: «Έπασχα από διπολική διαταραχή…» (Βίντεο)

Υπομανία

Είναι η κατάσταση υπερλειτουργίας του εγκεφάλου και του οργανισμού μου μοιάζει με τη μανία, αλλά με μικρότερη κλινική αναπαράσταση. Αυτά τα επεισόδια ίσως είναι τα δυσκολότερα στη διάγνωση, αφού ο ασθενής είναι λειτουργικός και υπερπαραγωγικός για μεγάλα διαστήματα, δίχως να φτάνουν τα επίπεδα έντασης και σοβαρότητας της μανίας.

Μεικτά επεισόδια

Πιο σπάνια, υπάρχουν ασθενείς που εμφανίζουν μεικτή συμπτωματολογία. Έτσι, θα μπορούσαν να δείχνουν καταθλιπτικοί ή να έχουν κάποια από τα συμπτώματα της κατάθλιψης, αλλά να εμφανίζουν αυξημένη σεξουαλική όρεξη ή να έχουν καλπάζουσες σκέψεις ή να ξοδέυουν υπέρογκα ποσά σε προϊόντα που δεν θα αγόραζαν.

Θεραπεία

Η θεραπεία που ακολουθείται βασίζεται στη συμφωνία που θα κάνει ο θεραπευτής με τον θεραπευόμενο.

Ανάλογα με τα συμπτώματα, ο ασθενής συνήθως συνταγογραφείται αντίστοιχα σκευάσματα.  Έτσι, σε καταθλιπτικά επεισόδια, η χορήγηση αντικαταθλιπτικής αγωγής ή αντιψυχωσικών νέας γενεάς, ο συνδυασμός ή η επιλογή του ενός από τα δύο με έναν σταθεροποιητή διάθεσης, είναι επιθυμητή.

Για τα μανιακά επεισόδια, τα αντιψυχωσικά φάρμακα είναι πιο αποτελεσματικά από τους σταθεροποιητικές της διάθεσης (ή αντιεπιληπτικά). 

Σε περιόδους νορμοθυμίας (φυσιολογικής διάθεσης), η συνταγογράφηση μόνο ενός σταθεροποιητή διάθεσης είναι σύμφωνο με τις κατευθυντήριες οδηγίες. 

Σύμφωνα με την παγκόσμια βιβλιογραφία, καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα έχει ο συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής με ψυχοεκπαίδευση. Η θεραπεία μολονότι είναι μακροχρόνια, με την κατάλληλη στήριξη και συνεργασία με τον θεραπευτή αντιμετωπίζεται επιτυχώς.

Το κείμενο είναι του Δρ. Νικήτα Αρναούτογλου και βρίσκεται πλήρως αναρτημένο στην ιστοσελίδα www.psyxiatros.gr