O όρος parenting style (γονεϊκό στιλ) εισήχθη από την παιδοψυχολόγο και ειδικό σε θέματα παιδικής ανάπτυξης, Diana Baumrind, το 1960. Η Baumrind, λοιπόν, κατέληξε μέσα από μελέτη πως υπάρχουν 4 διαφορετικές προσεγγίσεις σε ό,τι αφορά την ανατροφή των παιδιών, οι οποίες διαφέρουν κατά πολύ μεταξύ τους. 

Ποιές είναι αυτές; 

• Authoritarian (Απολυταρχική) 
• Authoritative (Ελαστική) 
• Permissive (Αλληλεπιδραστική) 
• Uninvolved (Αμέτοχη)

Για τον καθορισμό κάθε προσέγγισης, λήφθηκαν υπόψη δυο σημαντικοί παράμετροι: 1) Οι απαιτήσεις που έχει κάθε γονιός από τα παιδιά του και 2) Το πώς κάθε γονιός ανταποκρίνεται στις ανάγκες των παιδιών του.  

Χωρίς αμφιβολία, κάθε μαμά και κάθε μπαμπάς έχει υψηλές προσδοκίες για το πώς θα μεγαλώσει τον γιο ή την κόρη του. Σχεδόν κανένας, όμως, δε λαμβάνει υπόψη ότι θα υπάρξουν στιγμές που θα σε βγάλουν εκτός εαυτού, όπως για παράδειγμα όταν το 2χρονο καμάρι σου είναι εκτός ελέγχου και φωνάζει στο εμπορικό, ή όταν δεν μπορείς με τίποτα να το πείσεις να φάει το όλο βιταμίνες, αλλά άγευστο μπρόκολό του, και στο φτύνει στη μούρη με όλη του τη δύναμη. 

Και πάλι, όμως, γνωρίζοντας το γονεϊκό στιλ που ακολουθείς ασυναίσθητα, θα σε βοηθήσει να ξέρεις πού βαδίζεις, έτσι ώστε να έχεις πάντα μια "πυξίδα" για τις στιγμές εκείνες που απελπίζεσαι. Και είναι πολλές, το ξέρουμε από πρώτο χέρι. 

Σταμάτα να συγκρίνεις το παιδί σου!

1. Απολυταρχικός γονέας (Οι κανόνες είναι κανόνες, ό,τι και αν γίνει) 

Πιστεύεις στους κανόνες με κάθε κόστος. Η πειθαρχία δεν είναι διαπραγματεύσιμη, ανεξάρτητα από τα συναισθήματα που προκαλεί. Η αγαπημένη σου ατάκα, είναι: "Δικό μου σπίτι, δικοί μου και οι κανόνες". Πιστεύεις ακράδαντα πως οι κανόνες έχουν σημασία και ότι κάθε πράξη έχει συνέπειες. Στην ερώτηση του παιδιού σου: "Γιατί πρέπει να φάω μπρόκολο", η απάντησή σου είναι κοφτή και ξεκάθαρη: "Επειδή το λέω εγώ". Μαζί σου δεν υπάρχουν περιθώρια διαπραγμάτευσης. Ακόμη και αν τα παιδιά σου επιστρατεύσουν το πιο μελιστάλαχτο τους ύφος, δεν πείθεσαι με τίποτα. Εννοείται πως δεν την γλυτώνουν εάν παραβιάσουν κάποιο κανόνα. Ουαί και αλίμονό τους. Κάθε πράξη, έχει και συνέπειες, δεν το είπαμε; 

2. Ελαστικός γονέας (Οι κανόνες είναι για να "σπάνε")

Τα παιδιά σου γελάνε στο άκουσμα της λέξης "κανόνας". Γιατί ενώ είναι μια καραμέλα που "πιπιλάς" συχνά, σπάνια εφαρμόζεις. Προτιμάς να κρατάς τις αποστάσεις σου. Άλλωστε, εάν υπάρξει κάποιο σοβαρό πρόβλημα, θα ενημερωθείς. Τουλάχιστον, έτσι πιστεύεις. Είσαι ελαστική γιατί για σένα τα παιδιά είναι πάνω απ' όλα παιδιά. Σε περίπτωση που το παιδί σου χτυπήσει ένα άλλο παιδί επειδή του πήρε το παιχνίδι του, θα αρχίσεις τις απειλές του τύπου: "Μην αναγκάσεις τη μαμά να σε βάλει τιμωρία". Αλλά, ξέρετε καλά και οι δυο πως δε θα πραγματοποιήσεις τις "απειλές" σου. Αν όμως τα πράγματα ξεφύγουν για τα καλά, τότε θα επιβάλλεις την τάξη, αλλά και πάλι δε θα κρατήσει για πολύ. Όχι, μέσα σε πέντε λεπτά δεν κατάλαβε το λάθος του. Ενεργείς περισσότερο ως φίλος του παιδιού παρά ως γονιός του. Θέλεις τα παιδιά σου να σου λένε τα πάντα για τη ζωή τους, αλλά ξεχνάς να βάζεις όρια, καθώς να ενθαρρύνεις και να επικροτείς τις καλές συνήθειες, όπως το να βουρτσίζουν τα δόντια τους. Στη δική σου περίπτωση, υπάρχουν υπέρ και κατά. Είναι υπέροχο, όντως, να έχεις έναν γονιό που μπορείς να του εκμυστηρευτείς τα πάντα. Από την άλλη, όμως, τα παιδιά σου δε θα μάθουν ποτέ να λειτουργούν βάσει κανόνων και προθεσμιών, ενώ δε θα θέτουν στόχους στη ζωή τους. Αντιλαμβάνεσαι, τι επιπτώσεις θα έχει αυτό μακροπρόθεσμα. Επιπρόσθετα, τα παιδιά χωρίς όρια τείνουν να κάνουν πιο ακραία πράγματα. Είναι λογικό ένα παιδί να πει: "Αφού κανείς δεν ενδιαφέρεται που τρώω κάθε μέρα junk food, γιατί να με νοιάζει εμένα". Μεταξύ μας, το αδικείς; 

Διάβασε επίσης:

Μην αφήνεις το παιδί σου να βλέπει ανεξέλεγκτα τηλεόραση

«Πάρτε τα τάμπλετ από τα παιδιά και δώστε τους μουσικά όργανά»

3. Ο γονιός που έχεις προσδοκίες μεν, προσφέρει τα εφόδια δε

Έχεις προσδοκίες από τα παιδιά σου και παράλληλα τους παρέχεις τα μέσα για να τις επιτύχουν. Πιστεύεις στα όρια και τις συνέπειες, αλλά ξέρεις πως υπάρχει και μια "γκρίζα ζώνη". Το γιατί πίσω από μια πράξη του παιδιού σου, σε ενδιαφέρει και μάλιστα πολύ. Αυτός ο συνδυασμός, να ξέρεις, θεωρείται ως ο ιδανικός στη διαπαιδαγώγηση παιδιών. Γιατί μπορείς να έχεις προσδοκίες από τα παιδιά σου, αλλά συνάμα είσαι υποστηρηκτική και τα ενθαρρύνεις. Έτσι, με την καθοδήγησή σου μαθαίνουν να θέτουν στόχους και πως στη ζωή υπάρχουν όρια, αλλά και συνέπειες. Η μεγάλη και βασική διαφορά σου με τον γονέα που έχει τους κανόνες σαν Ευαγγέλιο, είναι πως δε θες τα παιδιά σου να υπακούνε τυφλά, χωρίς να κάνουν ερωτήσεις. Αντιθέτως, επιζητάς τις ερωτήσεις και προσπαθείς να κατανοήσεις τους λόγους πίσω από τυχόν ανυπακοή του παιδιού σου. Θεωρείς πως όλοι μαθαίνουμε μέσα από τα λάθη μας, γι΄αυτό και δε θα διστάσεις να καθίσεις δίπλα από το τιμωρημένο παιδί σου προκειμένου να το βοηθήσεις να κατανοήσει το λάθος του. Ναι, θέλεις τα παιδιά σου να πειθαρχούν, αλλά να μάθουν από μόνοι τους να ξεχωρίζουν το σωστό από το λάθος. Μόνο έτσι, θα γίνουν ανεξάρτητοι ενήλικοι, που αναλαμβάνουν την ευθύνη των πράξεων τους. Όταν άλλωστε υπάρχουν όρια και συνέπειες -τα οποία τηρούνται, αλλά μέσα από διάλογο- τα παιδιά ξέρουν τι περιμένεις από αυτά και δεν τα επιβαρύνεις με άγχος και σύγχυση. 

4. Ο γονέας που δεν έχει τόσο ενεργό ρόλο στην ανατροφή των παιδιών του

Σπάνια ξέρεις πού και με ποιον συχνάζουν τα παιδιά σου. Θεωρείς ότι τα παιδιά είναι απόλυτα ικανά να ανταπεξέλθουν μόνα τους, χωρίς ντάντεμα. Η καλύτερη ερώτηση για σένα, είναι η καμία ερώτηση. Ουσιαστικά, αφήνεις τα παιδιά σου να μεγαλώσουν μόνα τους. Η αδιαφορία ή ανικανότητα ενδεχομένως να αφιερώσεις χρόνο και ενέργεια στις ανάγκες του παιδιού σου, δεν είναι πάντα σκόπιμη. Μπορεί να συνδέεται με θέματα υγείας (σωματικά ή ψυχικά), ηλικία, ή απλώς με έλλειψη γνώσεων για την ανάπτυξη των παιδιών ανάλογα με την ηλικία που διανύουν. Δε θέλουμε να σε πληγώσουμε, αλλά δεν υπάρχουν θετικά σε αυτό τον τρόπο ανατροφής ενός παιδιού. Όταν ένας γονιός είναι αδιάφορος προς το παιδί του, τότε αυτό αναπτύσσει προβληματικές συμπεριφορές, ιδίως στο σχολικό περιβάλλον. Παράλληλα, έχουν προβλήματα άγχους. 

Πώς να γίνει ο γονιός της κατηγορίας 3

Χωρίς αμφιβολία, αυτό το γονεϊκό πρότυπο είναι το καλύτερο για την υγιή ανάπτυξη των παιδιών. Πώς θα τα καταφέρεις λοιπόν όταν καθημερινά καλείσαι να διαχειριστείς δεκάδες πράγματα, τόσο στο σπίτι, όσο και στη δουλειά; Στις πλείστες περιπτώσεις, μια εποικοδομητική συζήτηση με το παιδί σου, αρκεί. Πρέπει να έχεις το μυαλό, τα μάτια, τα αυτιά, αλλά κυρίως την καρδιά σου, ανοικτά. Να ακούς τα παιδιά σου. Να κατανοείς τις ανάγκες τους. Και αυτά να ξέρουν πως πάντα έχουν κάποιον να σταθεί δίπλα τους και να τους βοηθήσει. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν υπάρχουν συνέπειες για τις πράξεις τους. Μόνο που η διαφορά με τον απολυταρχικό γονέα, είναι πως εσύ είσαι δίπλα στα παιδιά σου και όχι απέναντί τους. Είσαι εκεί για να βρείτε μαζί τη χρυσή τομή. Γιατί είπαμε, καλοί οι κανόνες και οι συνέπειες, αλλά πάντα υπάρχει μια "γκρίζα ζώνη'. Ο διάλογος είναι το κλειδί για να κρατηθεί η ισορροπία. 

Πηγή