Σχεδόν όλοι έχουμε μια σχετική εμπειρία από έναν δύσκολο εργοδότη, αλλά είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε τον δύσκολο, απαιτητικό εργοδότη από τον τοξικό. Στη δεύτερη περίπτωση, η κατάσταση μπορεί να είναι πολύ σοβαρή και χρειάζεται ειδικούς χειρισμούς και αλλαγή νοοτροπίας.
“Πώς θα αντέξω αυτή την καθημερινότητα;”
Ας είμαστε ξεκάθαροι σχετικά με τη θέση μας, τις συνθήκες εργασίας και τις προσδοκίες μας από τη συγκεκριμένη δουλειά. Όλες οι θέσεις έχουν δυσκολίες και περιορισμούς και θα πρέπει να το αποδεχθούμε και να σταματήσουμε τη σύγκριση με μια ιδανική, μη ρεαλιστική κατάσταση που υπάρχει μόνο στη φαντασία μας.
Ας εξετάσουμε επίσης τι μας προσφέρει αυτή η δουλειά. Ίσως το αντικείμενο να είναι πολύ σημαντικό για εμάς και να γεμίζει τη ζωή μας με νόημα και σκοπό, ίσως μας αρέσουν οι συνάδελφοι και μας εξυπηρετεί το ωράριο, ίσως ο μισθός και οι παροχές (αυτοκίνητο, ασφάλεια) πραγματικά να αξίζουν. Όλα τα παραπάνω αποτελούν τρόπους αναπλαισίωσης της δύσκολης κατάστασης. Πέρα όμως από την κατάσταση βοηθά να δούμε διαφορετικά τον εαυτό μας, αλλά και τον εργοδότη.
Γιατί κάποιοι άνθρωποι μας εκνευρίζουν και με τη συμπεριφορά τους μας κάνουν τη ζωή δύσκολη;
Βασικός λόγος μπορεί να είναι τα κίνητρα που τους αποδίδουμε. Θυμώνουμε γιατί “ερμηνεύουμε” τα κίνητρα πίσω από τις συμπεριφορές, το παίρνουμε, όπως λέμε, προσωπικά. Όταν ένας δύσκολος εργοδότης μάς κάνει παρατήρηση, δεν αναγνωρίζει την αξία μας ή μας πιέζει, είμαστε έτοιμοι να θεωρήσουμε ότι το κάνει για να μας μειώσει ή να μας προσβάλει. Ίσως όμως αυτό να έχει να κάνει με τη σχέση που έχουμε εμείς με τον εαυτό μας και με προσωπικές αρνητικές πεποιθήσεις. Ίσως σκεφτόμαστε ότι είναι φυσιολογικό να μας μειώνουν και να μας επιτίθενται και ασυνείδητα αναζητούμε σημάδια για να επιβεβαιώσουμε αυτές τις πεποιθήσεις μας. Λειτουργεί επιπλέον και ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία, δηλαδή αυτά που πιστεύω και σκέφτομαι για τον εαυτό μου διαμορφώνουν ακούσια τη συμπεριφορά μου και η συμπεριφορά μου προκαλεί τη συμπεριφορά των άλλων.
Τι συμβαίνει όμως όταν αντιμετωπίζουμε έναν, προσβλητικό, ανυπόφορο, “κακό” εργοδότη;
Εάν θεωρήσουμε ότι η αιτία του προβλήματος δεν είμαστε εμείς, ότι ο τρόπος που συμπεριφέρεται αυτός ο άνθρωπος πηγάζει από δικά του θέματα, ότι υποφέρει εσωτερικά για κάποιο λόγο που εμείς δεν γνωρίζουμε, τότε μπορούμε να παραμείνουμε ψύχραιμοι σε δύσκολες καταστάσεις και να μην επηρεαζόμαστε συναισθηματικά. Ας φανταστούμε τη θλίψη ή τη μοναξιά που μπορεί να βιώνει ο εργοδότης μας, τις ανασφάλειες και τα άγχη που ίσως τον ταλανίζουν και τον οδηγούν σε αυτές τις συμπεριφορές. Αλλάζοντας τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα, τα πράγματα που βλέπουμε αλλάζουν και έτσι αλλάζουν και τα συναισθήματα. Δεν νιώθω πλέον θυμό αλλά λύπη, συμπόνοια για τον άνθρωπο που έχω απέναντί μου και τα προβλήματά του.
Και κάποιες πιο πρακτικές οδηγίες
Εάν και συνήθως είναι καλή ιδέα να συζητάμε το πρόβλημά μας με τον εργοδότη μας, οι πιθανότητες ένας δύσκολος εργοδότης να είναι δεκτικός στη συζήτηση είναι μάλλον λίγες. Σε αυτή την περίπτωση δοκιμάζουμε ξεκάθαρα αιτήματα για ό,τι χρειαζόμαστε. Εξηγούμε το σκεπτικό μας και και τον τρόπο που θα βοηθήσουμε τον ίδιο και την επιχείρηση. Ετοιμάζουμε αυτά που έχουμε να πούμε και αντεπιχειρήματα και επιλέγουμε την πιο κατάλληλη στιγμή για να μιλήσουμε.
Δημιουργούμε δίκτυο υποστήριξης
Τόσο μέσα στο χώρο εργασίας, όσο και εκτός, άνθρωποι που μπορούν να μας υποστηρίξουν συναισθηματικά αλλά και πρακτικά στις δυσκολίες είναι πολύ σημαντικοί. Είμαστε εμείς πρώτα υποστηρικτικοί απέναντι στους άλλους και έτσι κτίζεται σιγά-σιγά ένα δίκτυο συναδέλφων, αλλά και φίλων ή οικογένειας στο οποίο μπορούμε να αναζητήσουμε συμπαράσταση. Πολλές φορές η βοήθεια ενός ειδικού, coach, συμβούλου ή ψυχοθεραπευτή μπορεί να είναι καταλυτική.
Σε μεγάλες επιχειρήσεις σκέψου την πιθανότητα να απευθυνθείς στο τμήμα ανθρώπινου δυναμικού, έχοντας πρώτα όμως ερευνήσει εάν σε προηγούμενες περιπτώσεις ήταν υποστηρικτικό προς τον εργαζόμενο. Επίσης, μπορείτε να ζητήσεις μετακίνηση στο πλαίσιο της ίδιας εταιρεία, εκμεταλλευόμενη τις γνωριμίες και τις σχέσεις σου με συναδέλφους άλλων τμημάτων.
Ίσως είναι η ώρα να φύγεις…
Κάποιες φορές η καλύτερη λύση είναι η παραίτηση. Όσο δύσκολο κι αν φαίνεται, όσες δικαιολογίες κι εάν βρίσκεις για να μην το κάνεις, όσο συναισθηματικά εξαντλημένη κι αν νιώθεις, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι ήρθε η ώρα να φύγουμε. Εάν δυσανασχετείς κάθε πρωί να πας στη δουλειά σου, εάν αισθάνεσαι ανασφάλεια, συναισθηματική ή και σωματική στον χώρο εργασίας, εάν απασχολείς συνεχώς το μυαλό σου με τη συμπεριφορά του εργοδότη σου και δεν μπορείς να εστιάσεις στο αντικείμενό σου, εάν το στρες σε ακολουθεί και στην προσωπική σου ζωή και εάν, τελευταίο και σημαντικότερο, η αυτοεκτίμησή σου έχει καταβαραθρωθεί, δώσε στον εαυτό σου την άδεια για μια αλλαγή. Σταμάτα να ελπίζεις ότι τα πράγματα ή οι άνθρωποι θα βελτιωθούν, ξεπέρασε τον φυσιολογικό φόβο που αισθάνεσαι και κάνε την κίνηση!
Πώς φεύγεις;
Οργανώνεις τις κινήσεις για την αποχώρησή σου όσο το δυνατόν καλύτερα. Ξεκινάς να αναζητάς αλλού εργασία, ολοκληρώνεις τις υποχρεώσεις και εκκρεμότητές σου και ενημερώνεις τουλάχιστον δύο εβδομάδες νωρίτερα για την παραίτησή σου. Και να θυμάσαι, όσο κι αν το θέλεις, συγκρατήσου και μην κακολογείς τον “τοξικό” εργοδότη σου σε πιθανούς επόμενους (δεν γνωρίζουν ούτε εσένα, ούτε κι εκείνον), ακόμη κι αφού πάρεις τη δουλειά.
