Η πανδημία του COVID-19 είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της παρασκευής φαγητού στο σπίτι λόγω του προσωρινού κλεισίματος των εστιατορίων, των καφέ και των λοιπών μονάδων εστίασης. Έτσι, παρόλο που είναι σημαντικό να γνωρίζεις ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να συνδέουν τα τρόφιμα με τον ιό αυτό, αξίζει να αφιερώσεις λίγο χρόνο για να κατανοήσεις τις βασικές αρχές υγιεινής των τροφίμων και τι μπορείς να κάνεις στο σπίτι με τον χειρισμό των τροφίμων.

Τα μη ασφαλή τρόφιμα που περιέχουν επιβλαβή βακτήρια, ιούς, παράσιτα ή χημικές ουσίες μπορούν να προκαλέσουν περισσότερες από 200 διαφορετικές ασθένειες – ξεκινώντας από διάρροια έως και καρκίνους, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).

«Υπάρχουν πολλά πρακτικά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε στο σπίτι όσον αφορά τον τρόπο αποθήκευσης και προετοιμασίας των τροφίμων. Σιγουρεύοντας ότι γνωρίζουμε και χρησιμοποιούμε μερικούς βασικούς εμπειρικούς κανόνες στην κουζίνα μπορεί να προστατεύσει τόσο εμάς όσο και τα αγαπημένα μας πρόσωπα από τροφιμογενείς ασθένειες», λέει ο Pietro Stella, επιστήμονας Κτηνιατρικής στην EFSA.

Μπορείς ακόμη να εκτυπώσεις την παρακάτω χρήσιμη λίστα ελέγχου και να την έχεις στην κουζίνα σου ως μια γρήγορη υπενθύμιση:

Να κρατάς τα πάντα καθαρά:

• Να πλένεις τα χέρια σου προτού πιάσεις τα τρόφιμα και συχνά κατά τη διάρκεια παρασκευής του φαγητού και μετά τον χειρισμό ωμών τροφίμων
• Να πλένεις τα χέρια σου μετά την χρήση τουαλέτας
• Να πλένεις και να απολυμαίνεις όλες τις επιφάνειες και τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείς για την παρασκευή του φαγητού
• Να προστατεύεις τις περιοχές της κουζίνας και τα τρόφιμα από έντομα, παράσιτα και άλλα ζώα

Να διαχωρίζεις τα ωμά από τα μαγειρεμένα τρόφιμα

• Να διαχωρίζεις το ωμό κρέας, τα πουλερικά και τα θαλασσινά από τα υπόλοιπα τρόφιμα
• Να χρησιμοποιείς ξεχωριστό εξοπλισμό και σκεύη όπως μαχαίρια και σανιδάκια κοπής για τον χειρισμό ωμών τροφίμων
• Να αποθηκεύεις τα τρόφιμα σε κλειστά δοχεία, για να αποφύγεις την πιθανότητα επαφής μεταξύ ωμών και μαγειρεμένων τροφίμων
• Να μην τρως ή παίζεις (ιδίως τα παιδιά) με αλεύρι, ωμό ζυμάρι ή χυλό παναρίσματος. 

Να μαγειρεύεις πολύ καλά το φαγητό

• Να μαγειρεύεις τα τρόφιμα πολύ καλά, ιδιαίτερα το κρέας, τα πουλερικά, τα αυγά και τα θαλασσινά
• Να αφήνεις τα τρόφιμα όπως σούπες και βραστά να φτάσουν σε σημείο βρασμού, για να βεβαιωθείς ότι έχουν φτάσει τους 70°C μέχρι το κέντρο. 
• Για το κρέας και τα πουλερικά, σιγουρέψου ότι οι ζωμοί τους είναι διάφανοι, όχι ροζ. Ιδανικά, χρησιμοποίησε ένα θερμόμετρο με ακίδα το οποίο φθάνει μέχρι το κέντρο του τροφίμου.
• Να ξαναζεσταίνεις το μαγειρεμένο φαγητό πολύ καλά
• Να ψήνεις πάντα τα κατεψυγμένα λαχανικά που δεν θεωρούνται έτοιμα προς κατανάλωση.

Να διατηρείς τα τρόφιμα σε ασφαλείς θερμοκρασίες

• Μην αφήνεις το μαγειρεμένο φαγητό σε θερμοκρασία δωματίου πάνω από δύο ώρες
• Να ψύχεις αμέσως όλα τα μαγειρεμένα και ευπαθή τρόφιμα (κατά προτίμηση σε θερμοκρασία κάτω των 5°C)
• Να διατηρείς το μαγειρεμένο φαγητό πολύ ζεστό (σε θερμοκρασία άνω των 60°C) πριν από το σερβίρισμα
• Να μην αποθηκεύεις τρόφιμα για μεγάλο χρονικό διάστημα ακόμα και στο ψυγείο
• Όταν ψωνίζεις να παίρνεις τελευταία τα τρόφιμα που φυλάσσονται στο ψυγείο/κατάψυξη. Ειδικά κατά τους θερμούς μήνες, ελαχιστοποιείσαι το χρόνο μεταφοράς τέτοιων τροφίμων στο σπίτι (όποτε είναι δυνατόν χρησιμοποίησε παγωνιέρα). 

Να ξεπαγώνεις τα τρόφιμα με ασφάλεια

• Να μην αποψύχεις κατεψυγμένα τρόφιμα σε θερμοκρασία δωματίου
• Κάποια τρόφιμα είναι ασφαλή για μαγείρεμα κατευθείαν από κατεψυγμένα. Έλεγξε τη συσκευασία για οδηγίες μαγειρέματος.
• Ο ασφαλέστερος τρόπος απόψυξης κατεψυγμένων τροφίμων είναι μέσα στο ψυγείο.

Να χρησιμοποιείς καθαρό νερό και ασφαλείς πρώτες ύλες

• Να χρησιμοποιείς καθαρό νερό ή να το υποβάλεις σε επεξεργασία για να το καταστήσεις ασφαλές
• Να επιλέγεις φρέσκες και υγιεινές τροφές
• Να επιλέγεις τρόφιμα που έχουν υποβληθεί σε επεξεργασία για να καταστούν ασφαλή, όπως το παστεριωμένο γάλα
• Να πλένεις τα φρούτα και τα λαχανικά, ιδιαίτερα εάν τα τρώτε ωμά
• Να μη χρησιμοποιείς τα μικροβιολογικώς ιδιαίτερα ευαλλοίωτα τρόφιμα μετά την παρέλευση της αναγραφόμενης ημερομηνίας «ανάλωση μέχρι» («use by»).

Αν θες να μάθεις περισσότερα μπες: ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ (από Υγειονομικές Υπηρεσιών/ΙΥ&ΥΔΥ, Υπουργείου Υγείας Κύπρου 

Το ενημερωτικό φιλμάκι για την Υγιεινή και Ασφάλεια των Τροφίμων, των Υγειονομικών Υπηρεσιών/ΙΥ&ΥΔΥ, Υπουργείου Υγείας Κύπρου, «Από το καλάθι στο πιάτο σας» :