Μήπως τα κατάλοιπα του lockdown τώρα τα βλέπουμε;

Μήπως τα κατάλοιπα του lockdown τώρα τα βλέπουμε;

Η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια Άνθια Χριστοδούλου Θεοφίλου σού εξηγεί τις επιπτώσεις που είχε τελικά το lockdown στην ψυχολογία μας

11/11/2021

Αυτή είναι μια ερώτηση για την οποία δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη απάντηση που να ισχύει το ίδιο για όλους. Σε μεγάλο βαθμό αυτό οφείλεται στο γεγονός της διαφορετικότητας που χαρακτηρίζει τους ανθρώπους. Με άλλα λόγια οι άνθρωποι δεν επεξεργάζονται και δεν ερμηνεύουν τις πληροφορίες που λαμβάνουν μέσα από το νευρικό τους σύστημα με τον ίδιο τρόπο. Το νευρικό μας σύστημα λαμβάνει, μεταφέρει και επεξεργάζεται μηνύματα κι εμπειρίες από το εξωτερικό περιβάλλον δια μέσου των αισθήσεών μας. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός τόσο βιολογικά όσο και ψυχολογικά. Έτσι πέρα από τη διαφορετικότητα στα νευρικά μας συστήματα παίζουν ρόλο και οι μηχανισμοί άμυνας που ο καθένας μας διαθέτει.

Γράφει η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια και συγγραφέας Άνθια Χριστοδούλου Θεοφίλου

Οποιοδήποτε γεγονός ή μια οποιαδήποτε εμπειρία γίνεται αντιληπτή ως απειλητική για την σωματική και ψυχική μας ακεραιότητα μπορεί να μας προκαλέσει ψυχολογικό τραυματισμό, ν’ αφήσει δηλαδή ένα βαθύ σημάδι, να επηρεάσει αρνητικά τον τρόπο που σκεφτόμαστε και αισθανόμαστε για τον εαυτό μας και για τη ζωή μας. Η κατάσταση της πανδημίας του κορωνοϊού και οι συνθήκες ολικού lockdown, καραντίνας και αυτοπεριορισμού έχουν οπωσδήποτε προκαλέσει ψυχικό τραυματισμό σε αρκετούς από εμάς. Πολλοί άνθρωποι μάλιστα παρουσιάζουν ακόμη και συμπτώματα μετατραυματικού στρες (π.χ., να αναβιώνουν την εμπειρία με εικόνες, σκέψεις, έντονα και επαναλαμβανόμενα συναισθήματα, να έχουν αυπνία, εφιάλτες και νυχτερινό τρόμο).

ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΠΙΣΗΣ: Μήπως είσαι αμφιστρεφής;

Από την προσωπική επαγγελματική μου εμπειρία, έχει παρατηρηθεί αύξηση στα αιτήματα για θεραπεία που αφορούν στις αγχώδεις διαταραχές και στις διαταραχές διάθεσης τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά και σε εφήβους. Φαίνεται επίσης να έχουν επηρεαστεί σε ορισμένες περιπτώσεις τα πολύ νεαρά παιδιά σε ότι αφορά στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξή τους, ιδιαίτερα αυτά που έχουν ζήσει τα πρώτα χρόνια της ζωής τους σε συνθήκες καραντίνας καθώς έχουν αποκοπεί κοινωνικά οι οικογένειες για αρκετούς μήνες. Τα μικρά παιδιά επειδή είναι στη νεαρή φάση της ζωής τους είναι περισσότερο ευάλωτα και δεν διαθέτουν ακόμη τις απαραίτητες δεξιότητες για να διαχειριστούν τις πολύ δύσκολες καταστάσεις και να βγουν αλώβητα. Δυστυχώς τα παιδιά επηρεάζονται περισσότερο από το κοινωνικό και το οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο ζουν. Οι ειδήσεις όμως δεν είναι πάντα δυσάρεστες καθώς ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να είναι ανθεκτικότεροι βιολογικά και ψυχικά από άλλους. Αυτοί οι άνθρωποι διαθέτουν κυρίως περισσότερες δεξιότητες ως προς τη διαχείριση δύσκολων καταστάσεων. Γενικά οι άνθρωποι με περισσότερη αυτογνωσία και λειτουργικούς μηχανισμούς άμυνας επιβιώνουν καλύτερα ψυχολογικά μέσα σε τέτοιες συνθήκες.

Επομένως, υπάρχουν άνθρωποι που επηρεάστηκαν περισσότερο αρνητικά και υπάρχουν άνθρωποι που επιβίωσαν καλύτερα στις συνθήκες lockdown και καραντίνας και αυτή τη στιγμή παρουσιάζουν καλύτερη προσαρμογή κι εξέλιξη. Το πως επιβιώνει ο καθένας εξαρτάται από το γνωστικό επίπεδο και από το επίπεδο ωριμότητας του, το σύστημα αξιών του, την ενδοοικογενειακή κουλτούρα μέσα στην οποία έχει μεγαλώσει, τις πεποιθήσεις και τις αντιλήψεις του, προϋπάρχουσες εμπειρίες (τραυματικές και μη) που καθόρισαν τον χαρακτήρα, την προσωπικότητά του και το κτίσιμο δεξιοτήτων για την επιβίωση του, με μια λέξη την «ανθεκτικότητα» του. Επομένως η κατάσταση της πανδημίας δεν είχε την ίδια επίδραση σε όλους.

Θέλω να κλείσω με ένα αισιόδοξο μήνυμα, σχετικά με την ανθεκτικότητα που χαρακτηρίζει γενικά την ανθρώπινη φύση. Η ανθεκτικότητα λοιπόν είναι μια έμφυτη ανθρώπινη ικανότητα. Αν η ανθρωπότητα δεν ήταν τόσο ανθεκτική δεν θα καταφέρναμε να επιβιώσουμε εδώ και τόσα εκατομμύρια χρόνια επάνω στη γη εμπρός σε τόσες αντίξοες συνθήκες και απειλές που δεχθήκαμε στο παρελθόν.

ΑΝΘΙΑ