Στην προσπάθειά μας να συμβαδίσουμε με το τέμπο της κοινωνίας γύρω μας, ισορροπώντας ανάμεσα στους πολλαπλούς μας ρόλους και τις επαγγελματικές, κοινωνικές και οικογενειακές μας υποχρεώσεις, η ψυχική μας υγεία έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Την παραμελούμε, «επιτρέποντας» - άθελά μας- στο άγχος, την πίεση και την ανασφάλεια να μας καταβάλλουν. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό - πού και πού - να κάνουμε μία παύση - να σταματούμε, να

αποσυρόμαστε για λίγο από το χάος της καθημερινότητας και να αφιερώνουμε χρόνο στην ψυχική μας υγεία.

Πολύτιμος συνοδοιπόρος στην προσπάθεια αυτή μπορεί να είναι η ψυχοθεραπεία.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, εξετάζουμε τη σημασία της ψυχοθεραπείας, τη διαφορά της από άλλες μορφές θεραπείας, όπως επίσης και τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να επιλέξουμε τον ψυχοθεραπευτή μας.

Γιατί χρειαζόμαστε την ψυχοθεραπεία;

Η απάντηση είναι απλή: η ψυχοθεραπεία μπορεί να μας βοηθήσει να βρούμε απαντήσεις και τρόπους για να μπορούμε να ζούμε πιο λειτουργικά και να αντιμετωπίζουμε με επάρκεια τις προκλήσεις της ζωής.

Αυθόρμητα πολλοί στο άκουσμα της ψυχοθεραπείας, σκέφτονται ότι πρόκειται για μία συζήτηση, όπου το άτομο λέει στον θεραπευτή τα προβλήματά του και

αυτός με τη σειρά του προσπαθεί να βοηθήσει. Η ψυχοθεραπεία είναι όμως κάτι πολύ πιο βαθύ και ουσιαστικό από μία απλή συζήτηση.

Η ψυχοθεραπεία δεν είναι κάτι απρόσωπο. Συνδέεται και βασίζεται σε μια διαδικασία μεταξύ δύο (κάποτε και περισσότερων) ατόμων από τους οποίους ο ένας είναι εκπαιδευμένος επαγγελματίας ψυχοθεραπευτής. Πρόκειται για μία «συνεργασία» ανάμεσα σε ένα άτομο και τον ψυχοθεραπευτή του. Μία συνεργασία στην οποία ο θεραπευτής καθοδηγεί το άτομο κατάλληλα, ώστε να μπορέσει να αποκτήσει επίγνωση των σκέψεων, των συναισθημάτων και των συμπεριφορών του και έτσι να μπορέσει να γνωρίσει, αλλά και να κατανοήσει τον εαυτό του καλύτερα. Έτσι, οι δύο μαζί αναπτύσσουν στρατηγικές για τη διαχείριση των διαφόρων προβλημάτων του ατόμου, επιδιώκοντας την προσωπική ανάπτυξή του, αλλά και τη βελτίωση της ψυχικής του υγείας.

Με λίγα λόγια, η ψυχοθεραπεία είναι το «safe place» μας, ο χώρος που χρειαζόμαστε για να ανοίξουμε την ψυχή μας και να συζητήσουμε όλα αυτά που μας απασχολούν, μας προβληματίζουν ή μας μπερδεύουν. Και το καλύτερο είναι ότι σε αυτό τον «χώρο», γνωρίζουμε ότι έχουμε πάντοτε κάποιον εκεί για εμάς, κάποιον που μπορούμε να εμπιστευθούμε, ο οποίος θα μας ακούσει με κατανόηση και κυρίως… χωρίς να μας κρίνει.

Ποια η διαφορά από άλλες μορφές θεραπείας;

Μέχρι και σήμερα, είναι συχνά δύσκολο να ξεχωρίσουμε τη διαφορά της ψυχοθεραπείας από άλλες μορφές θεραπείας, όπως είναι για παράδειγμα η Συμβουλευτική, η Ψυχολογία και η Ψυχιατρική. Πώς ακριβώς διαφέρει λοιπόν η ψυχοθεραπεία;

Οι κύριες διαφορές από άλλες προσεγγίσεις είναι ότι  η ψυχοθεραπεία εμβαθύνει στις συναισθηματικές και ψυχολογικές ρίζες των προβλημάτων, προσφέροντας μακροχρόνια υποστήριξη. Η ψυχιατρική επικεντρώνεται στη διάγνωση και τη φαρμακευτική θεραπεία των ψυχικών διαταραχών, δίνοντας έμφαση στη βιολογική βάση των ασθενειών. Η ψυχολογία εξετάζει την ανθρώπινη συμπεριφορά και την ψυχή γενικότερα, και περιλαμβάνει την παροχή ψυχοθεραπείας αν και εφόσον ο ψυχολόγος έχει εκπαιδευτεί στην ψυχοθεραπεία.  Η συμβουλευτική, τέλος, στοχεύει σε πρακτικές λύσεις και βραχυπρόθεσμη καθοδήγηση για τη αντιμετώπιση προσωπικών και καθημερινών ζητημάτων.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι στην ψυχοθεραπεία δεν υπάρχει μία και μοναδική μέθοδος θεραπείας. Αντιθέτως, υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές προσεγγίσεις όπως είναι, για παράδειγμα, η γνωσιακή συμπεριφορική, η συστημική οικογενειακή, η προσωποκεντρική, η ψυχαναλυτική, η σωματική, η συνθετική και το ψυχόδραμα-ομαδική ψυχοθεραπεία.

Πώς επιλέγω ψυχοθεραπευτή/τρια;

Συνοδοιπόρος μας σε αυτό το ταξίδι αυτογνωσίας και αυτοβελτίωσης είναι ο ψυχοθεραπευτής μας και σημαντικός παράγοντας για την αποτελεσματική θεραπεία, είναι η θεραπευτική σχέση που θα αναπτύξουμε μαζί του. Πρόκειται για το άτομο στο οποίο θα ανοιχτούμε και θα μιλήσουμε για τον εαυτό μας και τη ζωή μας. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό να επιλέξουμε έναν ψυχοθεραπευτή με τον οποίο αισθανόμαστε ασφαλείς και του έχουμε εμπιστοσύνη. Έναν ψυχοθεραπευτή που μας ακούει με προσοχή, μας αποδέχεται, μας δίνει χρόνο και χώρο να σκεφτούμε και μας καθοδηγεί.

Επειδή όμως δεν αρκεί να επιλέξουμε το πρώτο άτομο που θα μας εμφανίσει η Google, είναι εξίσου σημαντικό να λάβουμε υπόψη διάφορους άλλους παράγοντες: Τη μέθοδο ψυχοθεραπείας στην οποία ειδικεύεται, το κατά πόσο ανήκει σε κάποιον Επαγγελματικό Σύνδεσμο - καθώς κάτι τέτοιο θα διασφάλιζε την εγκυρότητα του, εάν δέχεται τακτικά εποπτεία και αν συμμετέχει σε επιμορφωτικές δραστηριότητες.

Σίγουρα, το να βρεις τον κατάλληλο για εσένα θεραπευτή/τρια, δεν είναι πάντοτε εύκολη υπόθεση. Ίσως να μην τον βρεις καν με την πρώτη προσπάθεια. Σημασία έχει να μην τα παρατήσεις και να συνεχίσεις το ψάξιμο για τον ψυχοθεραπευτή που θα σου παρέχει τη βοήθεια που εσύ έχεις

ανάγκη.

Οι αριθμοί μάς δείχνουν το πρόβλημα

Παρότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα στον τομέα της ψυχικής υγείας, με τη νεότερη γενιά να αποβάλλει σε μεγάλο βαθμό από πάνω της το ταμπού των προηγούμενων ετών, δυστυχώς ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς. Και για να αντιληφθούμε τη σοβαρότητα της κατάστασης, έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Ευρωβαρόμετρο το 2023 με δείγμα 544 ανθρώπων από την Κύπρο, έδειξε πως παρά το ότι το 63% των Κυπρίων

βίωσαν συναισθηματικά ή ψυχολογικά προβλήματα εκείνο τον χρόνο, το 69% δεν έλαβε στήριξη από επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Τα παραπάνω δεδομένα αναδεικνύουν το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στην αναγνώριση των ψυχικών προβλημάτων και την αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας. Πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να διστάζουν να ζητήσουν υποστήριξη, είτε λόγω άγνοιας είτε λόγω του «στίγματος» που παραμένει σε ορισμένες κοινότητες. Είναι λοιπόν επιτακτική ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στη σωστή ενημέρωση των πολιτών, ώστε να μπορέσει ο καθένας, ανεξαρτήτως ηλικίας, να αντιληφθεί τη σημασία της ψυχικής του υγείας, να απομυθοποιήσει τα στερεότυπα του παρελθόντος και να αναζητήσει βοήθεια χωρίς φόβο ή ντροπή.

Η ψυχοθεραπεία είναι η λύση

 Η ψυχική μας υγεία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της συνολικής μας ευημερίας . και της ποιότητας ζωής. Και αν αυτό ραγίσει ή σπάσει, τότε είναι στο χέρι μας να ζητήσουμε βοήθεια για να μπορέσουμε να ενώσουμε ξανά τα κομμάτια του. Σύμμαχός μας σε αυτή την προσπάθεια είναι η ψυχοθεραπεία, η οποία μπορεί να μας προσφέρει τη στήριξη, αλλά και τα εργαλεία που χρειαζόμαστε για να αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις της καθημερινής ζωής.

Ας μην διστάζουμε λοιπόν να ζητάμε βοήθεια όταν τη χρειαζόμαστε. Η ψυχική μας υγεία αξίζει την ίδια προσοχή και φροντίδα, όπως κάθε άλλη πτυχή της ζωής μας.

Πηγή κεντρικής φώτο