Ώρα για παραμύθι
Τι ήταν αυτό που σε έκανε πριν από τρία χρόνια να γράψεις το πρώτο σου παραμύθι;
Ξεκίνησα γράφοντας το «Ποιος έκλεψε το μυστικό της σοκολάτας». Ένα παραμύθι - περιπέτειας, όπου οι σοκολάτες χάνουν τη γεύση τους και δυο παιδάκια αποφασίζουν να πάνε στο «νησί της σοκολάτας», για να λύσουν το μυστήριο. Είμαι ένας άνθρωπος που λατρεύει τις σοκολάτες. Αυτό μπορεί να το επιβεβαιώσει και η οικογένειά μου. Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου ως δάσκαλος, επειδή έκανα και θέατρο παράλληλα, είχα ως όνειρο να δημιουργήσω ένα παραμύθι, παρόλο που ως παιδί δεν διάβαζα πολλά παραμύθια. Οπότε, ξεκίνησα γράφοντας το πρώτο μου παραμύθι, για το οποίο χρειάστηκα αρκετό καιρό, γιατί χρειαζόταν να μάθω παράλληλα τη διαδικασία. Πώς «στήνεται» ένα παραμύθι, πώς εικονογραφείται και πώς προχωράει στη συνέχεια.
Μου κάνει εντύπωση, πάντως, που λες ότι δεν διάβαζες ιδιαίτερα παραμύθια μικρός.
Κι εμένα (γέλια). Γνώριζα μόνο τα κλασσικά παραμύθια. Θεωρώ πως το χειρότερο πράγμα που μπορείς να κάνεις σ΄ένα παιδί, είναι να του καταστρέψεις τη φαντασία του. Δυστυχώς, η κοινωνία μας, ο περίγυρος μας, ακόμη και το ίδιο το σχολικό μας σύστημα, καταστρέφουν τη φαντασία των παιδιών. Είναι λυπηρό να βλέπεις παιδιά εννιά ετών και να μην διαθέτουν καθόλου φαντασία. Τα παραμύθια πέραν του ό,τι διεγείρουν τη φαντασία, εμπλουτίζουν τον προφορικό και γραπτό λόγο, ενώ ενισχύουν την αυτοπεποίθησή και καλλιεργούν την κριτική σκέψη των παιδιών. Μέσα απ’ τα παραμύθια, μαθαίνουν να είναι πιο δημιουργικά.
Πάντως, δεν ήταν καθόλου εύκολο το εγχείρημα σου, μιας και είναι δύσκολο να κεντρίσεις τη φαντασία και το ενδιαφέρον των παιδιών.
Όντως, είναι πολύ δύσκολο. Αλλά, είμαι φτιαγμένος για τα δύσκολα.
Η έμπνευση πόσο ιδιόρρυθμη «φίλη» είναι;
Όταν σκέφτομαι τον επόμενο κεντρικό ήρωα μιας ιστορίας μου, πρώτα αναλογίζομαι κατά πόσο θα αρέσει στα παιδιά. Προσπαθώ κάθε φορά να γράψω κάτι διαφορετικό και να μην εστιάζω σε μια συγκεκριμένη θεματική ενότητα. Δεν έχω ως ζητούμενο οι ιστορίες μου να είναι διδακτικές, αλλά θέλω να μένει κάτι σε κάθε παιδί διαβάζοντας τες.
Σήμερα, μετράς ήδη 9 παραμύθια. Εσύ ποιον από τους ήρωες σου ξεχωρίζεις και γιατί;
Είναι αλήθεια πως όλα είναι «παιδιά» μου. Εκτός από το πρώτο, έχω γράψει τα παραμύθια: «Σέβεν, το χταπόδι με τα 7 πόδια», «Το παγάκι που φοβότανε να λιώσει», «Μου έμαθε τη γλώσσα της καρδιάς» -ένα παραμυθάκι τσέπης- «Ο κύριος Αγάπιος τα Χριστούγεννα», «Το ραγισμένο κόκκινο αυγό» -που αγγίζει το θέμα της διαφορετικότητας- «Την κυρία Κουπεπίδου» -που πραγματεύεται την καταναλωτική μανία που μάς διακατέχει ως κοινωνία- και «Η χορεύτρια με το μπαστούνι». Ακόμη και οι γονείς, όμως, πάντα ξεχωρίζουν κάποιο παιδί τους, έστω και αν δεν θέλουν να το παραδεχθούν. Έτσι κι εγώ, ξεχωρίζω το τελευταίο μου παραμύθι, με τίτλο: «Όταν οι άνθρωποι γίνονται αστέρια», που προσεγγίζει το θέμα του θανάτου. Ένα ιδιαίτερα λεπτό ζήτημα, παρουσιασμένο μέσα από μια όμορφη ιστορία.
Υποθέτω πως κι εσύ πρέπει να έχεις κερδίσεις πολλά απ’ την επαφή σου με τα παιδιά.
Κατά καιρούς, επισκέπτομαι διάφορα σχολεία, παρουσιάζοντας τα παραμύθια μου. Η ανταπόκριση από τα παιδιά είναι ιδιαίτερα θετική. Δεν τους διαβάζω απλώς τα παραμύθια μου, αλλά κάνουμε μαζί διάφορες δραστηριότητες. Μέσα από αυτή την επαφή, γίνομαι κι εγώ πάλι παιδί. Είναι σαν να μην μεγαλώνω ποτέ! Τα παιδιά έχουν πάρα πολλά να μάθουν σ’ εμάς τους ενήλικες.
Πόσο καιρός χρειάστηκε για να σε καλέσουν σε κάποιο σχολείο, προκειμένου να παρουσιάσεις τα παραμύθια σου;
Θυμάμαι ότι στις πρώτες μου παρουσιάσεις, ήρθαν ελάχιστα άτομα. Φίλοι και γνωστοί. Έτσι, ξεκίνησα να πηγαίνω σε διάφορα σχολεία για να τους γνωρίσω τα παραμύθια μου. Σιγά - σιγά, άρχισε να υπάρχει ενδιαφέρον από γονείς και εκπαιδευτικούς. Η αρχή ήταν πολύ δύσκολη, αλλά με προσπάθεια, ο κόσμος έμαθε τα παραμύθια μου.
Ποιο ήταν το ωραιότερο κομπλιμέντο που άκουσες για αυτά;
Η αλήθεια είναι ότι έχω ακούσει όμορφα λόγια απ’ τα παιδιά, αλλά εκείνο που κράτησα προήλθε από ένα 4χρονο παιδί, που μου είπε: «Κύριε Λούκα, συγχαρητήρια για τα σχέδια που κάνετε στα νοσοκομεία». Με συγκίνησε όταν το άκουσα.
Η ιδέα για τις «γωνιές παραμυθιού» σε νοσοκομεία της Κύπρου, πώς προέκυψε;
Πέρσι τον Ιούλιο, είχα επισκεφθεί το Μουσείο Παιδείας, στην Ελλάδα, όπου υπήρχε ένας χώρος για τον Αίσωπο. Ψάχνοντας το, διαπίστωσα ότι στο εξωτερικό υπάρχουν «γωνίες παραμυθιού» σε νοσοκομεία. Οπότε, χωρίς να το σκεφτώ ιδιαίτερα, αποφάσισα να βάλω μια ανάρτηση στη σελίδα μου στο Facebook, με την ονομασία «Ώρα για παραμύθι», προκειμένου να μαζευτούν μεταχειρισμένα παραμύθια απ’ όλη την Κύπρο. Η ανταπόκριση ήταν απίστευτη. Μάζεψα πάρα πολλά βιβλία σε καλή κατάσταση και στη συνέχεια γνώρισα τη ζωγράφο, Μαρίνα Ραφαήλ, η οποία ανέλαβε αφιλοκερδώς να ζωγραφίσει σύγχρονα κινούμενα σχέδια σε τοίχους νοσοκομείων. Έτσι, ξεκινήσαμε τη σχετική διαδικασία με το υπουργείο Υγείας προκειμένου να εξασφαλίσουμε την απαιτούμενη άδεια. Κάναμε αρχή με το Γενικό Νοσοκομείο Αμμοχώστου όπου έχουμε ζωγραφίσει διάφορα σχέδια σ’ ένα ερμάρι, που θα περιέχει παραμύθια. Παράλληλα, έχουμε δημιουργεί έναν χώρο στην Πολυκλινική Υγεία, η οποία ήταν η πρώτη ουσιαστικά που μας έδωσε τη συγκατάθεσή της. Είμαστε σε εξέλιξη για να συνεχίσουμε σε Πάφο, Λάρνακα και Λευκωσία.
Ποια είναι τα σχόλια απ’ όσους έχουν δει τις ζωγραφιές;
Οι πρώτοι που τις έχουν δει, είναι οι εργαζόμενοι των νοσοκομείων. Ενθουσιάστηκαν και προσπαθούν να μας στηρίξουν με τη σειρά τους, όσο μπορούν, προωθώντας τη δράση μας. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι τους άρεσαν, γιατί εκείνοι είναι που θα τα αντικρίζουν καθημερινά.
Από την εμπειρία σου, βλέπεις ότι και οι ενήλικες αγαπούν τα παραμύθια το ίδιο με τα παιδιά;
Πάρα πολύ. Τα αγαπούν, όμως, εκείνοι που έχουν παιδική ψυχή και θέλουν να παραμείνουν έτσι. Υπάρχουν και ενήλικες που θεωρούν ότι τα παραμύθια είναι μόνο για παιδιά. Νομίζω πως αυτοί μεγάλωσαν περισσότερο απ’ όσο πρέπει. Πρέπει να διατηρούμε ως έναν βαθμό την παιδικότητα μας.
Ποιος είναι ο επόμενος ήρωας που έχεις στα σκαριά;
Ετοιμάζονται διάφοροι. Προς το παρόν, έχει εικονογραφηθεί ο Ραμόν, ένας ελέφαντας παγωτατζής.
Είναι δύσκολο κομμάτι η εικονογράφηση; Να μπορέσει, δηλαδή, ένας εικονογράφος να μπει στο μυαλό σου;
Δεν μπαίνει ο εικονογράφος στο μυαλό μου. Απλώς φροντίζεις να βρεις συνεργάτες που αντιμετωπίζουν τη ζωή με τον ίδιο τρόπο με σένα. Οπότε, δεν είναι δύσκολο. Μέχρι στιγμής, έχω συνεργαστεί με τη Γεωργία Σπύρου -που ανέλαβε την εικονογράφηση του πρώτου μου βιβλίου- με τον Χριστόδουλο Αργυρού -με τον οποίο κάναμε μαζί αρκετά παραμύθια και τη Μεταξία Κλεάνθους -η οποία εικονογράφησε τα δυο τελευταία μου βιβλία. Θέλω να αναφέρω τα ονόματά τους, γιατί συνήθως μόνο ο συγγραφέας είναι αυτός που βγαίνει προς τα έξω. Προσωπικά, θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντική η εικονογράφηση. Είναι η πρώτη εικόνα που σχηματίζεις για ένα βιβλίο, το οποίο θα κρατήσει συντροφιά και θα καλλιεργήσει ακόμη περισσότερο τη φαντασία των παιδιών!