Κώστας Σιλβέστρος: Ένας νεαρός, ταλαντούχος κι ευρηματικός σκηνοθέτης του κυπριακού θεάτρου
Καταρχάς έχω απέναντί μου έναν σκηνοθέτη ή έναν ηθοποιό που έχει κάνει κάποιες σκηνοθετικές δουλειές; Προς τα πού γέρνει η ζυγαριά;
Έχεις έναν ηθοποιό κι έναν σκηνοθέτη, και τα δύο μαζί, σε διαφορετικές συσκευασίες. Παρόλο που νιώθω ότι είμαι και τα δύο μαζί, ταυτόχρονα διαχωρίζω σε μεγάλο βαθμό τον ρόλο μου κάθε φορά. Όταν είμαι ηθοποιός δε θα επέμβω σε μία σκηνοθεσία, αλλά κι όταν είμαι σκηνοθέτης, δεν μπορώ να παίξω στο συγκεκριμένο έργο και κατ’ επέκταση να σκηνοθετήσω τον εαυτό μου.
Θα ακούσεις συμβουλές για τα έργα τα οποία σκηνοθετείς ή είναι ένα αποκλειστικό δικό σου κομμάτι, στο οποίο δε θέλεις κανένας να επεμβαίνει;
Είμαι πολύ ανοιχτός στο να δεχτώ γνώμες, αλλά στο τέλος εγώ είμαι αυτός που θα πάρω πάντα την τελική απόφαση. Δέχομαι εισηγήσεις, δηλαδή, αλλά όχι επεμβάσεις.
Πιστεύεις ότι λόγω του νεαρού της ηλικίας σου, κάποιοι θα προσπαθήσουν να περάσουν τη γνώμη τους;
Συνεργάζομαι με ανθρώπους που μου έχουν εμπιστοσύνη και προφανώς εμπνέει ασφάλεια ο ένας στον άλλο. Έτσι, μπορούμε και συνεννοούμαστε με συζήτηση, χωρίς να επιβάλλουμε κάτι.
Διάβασε: «Ο Μικρός Πρίγκιπας» στα Κυπριακά
Μπήκες στον κόσμο της σκηνοθεσίας κάπως τυχαία όπως έχεις πει ο ίδιος, με τον “Πλούτο” του Αριστοφάνη, στο Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος. Κοιτάζοντας πίσω, πόσο τυχαίο ήταν τελικά;
Σίγουρα την τύχη την παρακινούμε εμείς. Ήταν τόσο τυχαίο, όσο τυχαίο ήταν να στείλω αίτηση για να σκηνοθετήσω τον “Πλούτο” στο Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος. Ήταν κάτι που έκανα αυθόρμητα. Είδα την προκήρυξη τυχαία στο Facebook καθώς έκανα scroll, κι ενώ δεν είχα σκηνοθετήσει ποτέ στη ζωή μου, είπα “Γιατί όχι;”, κι έτσι την έστειλα. Δεν ήταν κάτι που προετοίμασα από πριν. Λειτουργώ αρκετά με το ένστικτό μου κι ο αυθορμητισμός είναι ένα στοιχείο που με χαρακτηρίζει. Γενικά θεωρώ πως πρέπει να ρισκάρουμε.
Τι σήμαινε για σένα το βραβείο σκηνοθεσίας που ακολούθησε μετά; Το περίμενες;
Μου έδωσε σίγουρα μεγάλη χαρά, καθώς ο "Πλούτος", η πρώτη μου σκηνοθετική δουλειά, είχε ως παράσταση 5 συνολικά υποψηφιότητες. Εγώ προσωπικά είχα δυο υποψηφιότητες, στη διασκευή κειμένου και τη σκηνοθεσία. Πίστευα ότι υπήρχε πιθανότητα να πάρω ένα από τα δυο βραβεία.
Ποιο ήθελες να περισσότερο να κερδίσεις;
Ήθελα της σκηνοθεσίας, αλλά όπως και να είχε, ήταν ήδη πολύ μεγάλο εκείνο που συνέβαινε για μένα. Άρα και να μην το έπαιρνα, πάλι θα ήμουν ικανοποιημένος. Ένα βραβείο στο τέλος της ημέρας σού ανοίγει πόρτες, αλλά δε σε καθιερώνει και δε σημαίνει τίποτα για τη συνέχειά σου. Το χάρηκα όταν ήρθε, αλλά σε κάθε δουλειά είναι σαν να ξεκινώ πάντα από την αρχή. Και να μην το έπαιρνα, θα συνέχιζα τη σκηνοθεσία, επειδή είναι κάτι που αγαπώ και γιατί με κάνει να νιώθω ωραία. Παρ’ όλα αυτά, χάρη στο βραβείο μού ανοίχτηκαν άλλες πόρτες μετά, όπως για παράδειγμα η σκηνοθεσία του “Cock” την επόμενη χρονιά στον ΘΟΚ.
Πώς αντιμετωπίζεις τα έργα τα οποία σκηνοθετείς; Κάνεις αυτό που επιλέγεις ή αυτό στο οποίο πιστεύεις ότι θα ανταποκριθεί ο κόσμος;
Σαφέστατα για θέμα επιβίωσης, αλλά κι ηθικής ικανοποίησης, σκέφτεσαι πάντα ότι αυτό που κάνεις, θέλεις να πάει καλά. Είναι ωραίο μια δουλειά σου να πηγαίνει καλά και να έρχεται ο κόσμος, ο οποίος χαίρεται με αυτό που βλέπει. Οι επιλογές δεν είναι πάντα δικές σου. Μπορεί να δεχτώ μια πρόταση από ένα θέατρο το οποίο με καλεί να σκηνοθετήσω κάτι που δε με αντιπροσωπεύει 100%, αλλά τα δεδομένα τη συγκεκριμένη περίοδο της ζωής μου να είναι τέτοια, που να το κάνω. Μακάρι να είχα την πολυτέλεια να ανεβάζω μόνο τα έργα που θέλω μόνο στα θέατρα που θέλω, αλλά δυστυχώς δεν την έχω.
Έχεις αγαπημένα έργα;
Ένα από τα αγαπημένα μου έργα το οποίο αγαπώ και θα ήθελα να σκηνοθετήσω είναι ο “Ματωμένος γάμος” του Federico García Lorca, ενώ μου αρέσουν πολύ αρκετά έργα του Ιταλού συγγραφέα Luigi Pirandello
Η δημιουργία πηγάζει από την έμπνευση. Ποια είναι τα δικά σου ερεθίσματα;
Η έμπνευσή μου είναι η ίδια η ζωή. Δεν ξυπνώ και ψάχνω να τη βρω, αλλά έρχεται μέσα από κάτι που βλέπω, που ακούω ή που νιώθω, ακόμα κι απ’ τις συμπεριφορές που παρατηρώ γύρω μου. Δεν είναι κάτι που κάθομαι και περιμένω πότε θα έρθει.
Ωστόσο, δε σου έχει τύχει να έχεις χρονοδιαγράμματα;
Μου συμβαίνει να έχω κάποιο χρονοδιάγραμμα ώστε να προτείνω κάποια έργα. Ωστόσο, φροντίζω να έχω πάντα κάποια στο συρτάρι μου που έχω προαποφασίσει ότι θέλω να κάνω.
Πόσο μπορεί να σε επηρεάσει μια κριτική, θετική ή αρνητική;
Σίγουρα με επηρεάζει μια κριτική. Στην αρχή με επηρέαζε παραπάνω, ωστόσο τώρα είμαι συνειδητοποιημένος πως πρόκειται για μια άποψη ενός συγκεκριμένου ανθρώπου. Αν λάβω όλες τις απόψεις σοβαρά υπόψη, σίγουρα θα υπάρξει μια τεράστια σύγχυση μέσα στο μυαλό μου. Όσο περνά ο καιρός, αποφασίζω πού να δίνω σημασία και ποιες απόψεις με βοηθούν να συνεχίσω κι είναι ουσιαστικές.
Ποια είναι τα άτομα των οποίων την άποψη θα λάβεις σοβαρά υπόψη;
Είναι άτομα συγκεκριμένα από τον περίγυρό μου, αλλά κι άτομα του χώρου που εκτιμώ και λαμβάνω υπόψη τη γνώμη τους.
Μέχρι στιγμής όλες οι σκηνοθετικές σου δουλειές, 6 στο σύνολο, ήταν στο θέατρο. Θα σε ενδιέφερε κάποιο άλλο μέσο όσον αφορά αυτό το κομμάτι;
Δεν ξέρω πώς σκηνοθετείς σε κάποιο άλλο μέσο και παράλληλα δεν έχω τις γνώσεις που φαντάζομαι ότι χρειάζονται. Στην τηλεόραση, για παράδειγμα, δε νιώθω τόσο άνετα να λειτουργώ. Νιώθω πολύ πιο άνετα κι οικεία στο θέατρο. Εκεί σπούδασα, εκεί διδάχτηκα, εκεί δουλεύω κι αυτό είναι που αγαπώ.
Άρα, είσαι ένας άνθρωπος του θεάτρου κι όχι της τηλεόρασης;
Ναι, συνειδητά επιλέγω το θέατρο. Η τηλεόραση δεν είναι η δουλειά μου.
Τι θα σε έκανε να αφήσεις το θέατρο;
Ίσως ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας.
Τελευταία σου δουλειά, ο “Μικρός Πρίγκιπας“ στα κυπριακά. Από μόνο του είναι κάτι πρωτότυπο. Πες μας λίγα λόγια γι’ αυτό το έργο.
Ο “Μικρός Πρίγκιπας” ήταν μια ιδέα που μου ήρθε ξαφνικά ένα πρωί πριν κάποιους μήνες. Πρόκειται για ένα έργο του οποίου η σκηνοθεσία κι η παραγωγή είναι εξ’ ολοκλήρου δική μου και που ένας μόνο ηθοποιός κάνει όλους τους ρόλους. Ο μικρός πρίγκιπας, μετά το ταξίδι του σε όλο τον κόσμο, προσγειώνεται στην Κύπρο και θέλει να μας αφηγηθεί όλη την ιστορία και τις εμπειρίες του.
Είναι η πρώτη φορά που κάνεις δική σου παραγωγή;
Ναι. Κατά κάποιον τρόπο οργάνωση παραγωγής έχω ξανακάνει, αλλά εξ’ ολοκλήρου δική μου παραγωγή, είναι η πρώτη φορά.
Ήταν ρίσκο κάτι τέτοιο για σένα;
Ήταν μεν ρίσκο -πλέον δεν είναι, επειδή πήγε καλά - αλλά νιώθω ότι κινήθηκα εκ του ασφαλούς, με την έννοια ότι επέλεξα τους κατάλληλους συνεργάτες.
Πιστεύεις ότι ένας Κύπριος σήμερα μπορεί να είναι το ίδιο ονειροπόλος και το ίδιο ρομαντικός με τον μικρό πρίγκιπα;
Πρώτα απ ‘όλα, δε διαχωρίζω τους ανθρώπους σε Κύπριους ή οτιδήποτε άλλο. Όσον αφορά τον ρομαντισμό, αλίμονο αν εξαλειφθεί. Πιστεύω πως παρόλα τα κακά που συμβαίνουν γύρω μας, μέσα μας ο καθένας κρύβει με τον δικό του τρόπο τα στοιχεία του μικρού πρίγκιπα.
Θεωρείς πως στη σημερινή εποχή, εκ των πραγμάτων, οι νέοι στερούνται το όνειρο;
Δεν ξέρω, σίγουρα δεν πρέπει να στερούνται το όνειρο. Κάθε εποχή έχει τις δικές της δυσκολίες και προβλήματα. Αν κάτσουμε να μεμψιμοιρούμε θα μένουμε στάσιμοι. Πρέπει κάποιος να κάνει την ανατροπή και την επανάστασή του σε ό,τι κακό συμβαίνει γύρω του, να αποδεχτεί ότι αυτό είναι το πλαίσιο της κοινωνίας και να πάρει την απόφαση να ζήσει σωστά και καλά.
Εσύ τι ονειρεύεσαι να κάνεις στο μέλλον; Ποια θα είναι η επόμενη σου δουλειά;
Έχει ξεκινήσει ήδη η περιοδεία του “Μικρού πρίγκιπα”, η οποία θα συνεχιστεί όλο το καλοκαίρι. Επιπλέον, αρχίζω πρόβες στο θέατρο ΑντίΛογος, καθώς θα σκηνοθετήσω την παιδική παράσταση “Πινόκιο” για το φθινόπωρο. Γενικώς βρίσκομαι σε μια πολύ δημιουργική περίοδο, διαβάζω πολύ και θέλω τον χειμώνα να ανεβάσω κάποια σύγχρονα έργα.
Όσον αφορά τις παιδικές παραστάσεις, πιστεύεις πως είναι σημαντικό να κερδίσεις ένα παιδί στο θέατρο;
Τα παιδιά είναι μεγάλη ευθύνη, καθώς αποτελούν τους αυριανούς θεατές. Σίγουρα είναι πιο δύσκολο να κερδίσεις ένα παιδί παρά έναν ενήλικα γιατί θα αντιδράσει όπως ακριβώς νιώθει. Αν κάτι δεν του αρέσει θα το πει δυνατά, όπως για παράδειγμα “Μαμά βαριέμαι”, κάτι που όταν το ακούσεις θα είναι καταστροφικό για την ψυχή σου ως καλλιτέχνης. Ωστόσο, είναι ένα τεράστιο μάθημα να δημιουργείς για παιδιά. Άλλωστε, όπως λέει σε ένα τραγούδι του ο Σαββόπουλος: “Πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά, έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα”.
Τσέκαρε το πρόγραμμα παραστάσεων του Μικρού Πρίγκιπα ΕΔΩ