Οι ιοί της γρίπης, ως γνωστόν, μεταδίδονται από άτομο σε άτομο μέσω αναπνευστικών εκκρίσεων (βήχα ή φτάρνισμα), είτε άμεσα, είτε έμμεσα μέσω των χεριών. Αν κάποιος, λοιπόν, αγγίξει ένα μολυσμένο αντικείμενο και στη συνέχεια ακουμπήσει τα μάτια, τη μύτη ή το στόμα του, μπορεί να νοσήσει.

Ο ψυχρός καιρός και η συγκέντρωση πολλών ατόμων σε κλειστούς χώρους είναι παράγοντες που αυξάνουν τη μετάδοση της γρίπης. Το γεγονός ότι όσο πέφτουν οι θερμοκρασίες τείνουμε να παραμένουμε σε κλειστούς χώρους που δεν αερίζονται επαρκώς, έχει ως αποτέλεσμα να μεταδίδονται ευκολότερα οι ιοί. 

Οι ενήλικες μπορεί να μεταδώσουν τη νόσο μια μέρα πριν αρρωστήσουν έως 5-7 μέρες από τη στιγμή που θα εκδηλώσουν τα συμπτώματα. Τα παιδιά και οι ασθενείς με σοβαρή ανοσοκαταστολή μπορεί να τη μεταδίδουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (έως και δύο εβδομάδες). Το ιικό φορτίο, τις μέρες που έχουμε τα συμπτώματα, είναι πολύ μεγαλύτερο.

Τα συμπτώματα της γρίπης αρχίζουν αιφνίδια, 1-4 μέρες μετά την προσβολή από τον ιό, και περιλαμβάνουν πυρετό, πόνους στις αρθρώσεις, μυαλγίες, πονοκέφαλο, καταρροή, πονόλαιμο, βήχα (συνήθως ξηρός) και πολύ έντονη καταβολή. Ο πυρετός συχνά είναι υψηλός, πάνω από 38 βαθμούς Κελσίου και συνήθως διαρκεί έως τρεις ημέρες. Η κόπωση ενδέχεται να επιμείνει για αρκετό καιρό έπειτα από την ανάρρωση από τα αρχικά συμπτώματα. Τα παιδιά μπορεί να παρουσιάζουν γαστρεντερικά συμπτώματα, όπως, ναυτία, εμέτους, διάρροια, ενώ στους ενήλικες τα συμπτώματα αυτά είναι σπάνια. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί επείγουσα ιατρική φροντίδα.

Στους ενήλικες τα συμπτώματα που θα ανησυχήσουν είναι ο έντονος πόνος στο στήθος, ο έντονος πονοκέφαλος, η δύσπνοια, η ζάλη, η σύγχυση, ο επίμονος εμετός, ενώ στα παιδιά είναι ο υψηλός και παρατεινόμενος πυρετός, η δυσκολία στην αναπνοή, η γρήγορη αναπνοή, η κυάνωση, η ελαττωμένη πρόσληψη υγρών, η υπνηλία, η υπερβολική ευερεθιστότητα και η παρουσία συμπτωμάτων που ενώ βελτιώνονταν ξαφνικά χειροτέρευσαν.

Αν γενικότερα διαθέτεις ένα δυνατό ανοσοποιητικό σύστημα, η γρίπη ενδεχομένως δεν θα σε ταλαιπωρήσει ιδιαίτερα και τα συμπτώματα θα υποχωρήσουν έπειτα από 3-4 μέρες. Ο βήχας και το αίσθημα κόπωσης ή αδυναμίας μπορεί να διαρκέσει μέχρι και δύο εβδομάδες μετά την ασθένεια.Οι περισσότεροι υγιείς άνθρωποι ξεπερνούν τη γρίπη χωρίς να παρουσιάσουν επιπλοκές. Ορισμένοι, όμως, όπως άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρές επιπλοκές από τη γρίπη και κάποιοι μάλιστα μπορεί να χάσουν και τη ζωή τους.

Τα άτομα τα οποία κινδυνεύουν περισσότερο να τις εμφανίσουν είναι ηλικίας άνω των 60 ετών, παιδιά και ενήλικες με χρόνια καρδιαγγειακά, αναπνευστικά και νευρολογικά νοσήματα, με μεταβολικές διαταραχές (όπως ο σακχαρώδης διαβήτης), με χρόνιες νεφρικές ή ηπατικές νόσους ή με ανοσοκαταστολή.

Επίσης, ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δείξουν οι έγκυες γυναίκες, οι λεχώνες, οι θηλάζουσες, άτομα πολύ αδύνατα ή πολύ παχύσαρκα και άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των έξι μηνών ή φροντίζουν άτομα με υποκείμενο νόσημα, τα οποία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών από τη γρίπη. Το ίδιο ισχύει και για κλειστούς πληθυσμούς (προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων ή σχολών, τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων κ.ά.), καθώς και εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και λοιποί εργαζόμενοι).

Οι ομάδες υψηλού κινδύνου, αν προσβληθούν, μπορεί να εμφανίσουν ταχεία επιδείνωση της λοίμωξης και σοβαρές επιπλοκές, γιατί για έναν πάσχοντα από οποιοδήποτε χρόνιο πρόβλημα υγείας, η γρίπη είναι απειλητική από το πρώτο κιόλας σύμπτωμα. Μερικές από τις επιπλοκές είναι η πνευμονία από τον ίδιο τον ιό της γρίπης ή από μικρόβια (κυρίως από πνευμονιόκοκκο), η αφυδάτωση, οι κρίσεις άσθματος σε άτομα που πάσχουν από βρογχικό άσθμα, η παρόξυνση της χρόνιας βρογχίτιδας, η επιδείνωση της καρδιακής ανεπάρκειας ή του σακχαρώδους διαβήτη.

Διάβασε εδώ: Πόσο ασφαλές είναι το σεξ όταν έχεις γρίπη ή κρυολόγημα 

Ποια μέτρα θα πρέπει να λάβει κανείς

• Ιδιαίτερα σημαντική είναι η τήρηση των κανόνων υγιεινής, όπως συχνό πλύσιμο χεριών και αναπνευστική υγιεινή. Το πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και ζεστό νερό για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα βοηθά να καθαρίσουμε τα μικρόβια από το δέρμα.
• Είναι σημαντικό να έχουμε καθαρά τα χέρια μας αφότου έρθουμε σε επαφή με επιφάνειες που μπορεί να είναι μολυσμένες σε δημόσιους χώρους όπως πόμολα και χερούλια σε μέσα μαζικής μεταφοράς. 
• Θα πρέπει πάντοτε να καλύπτουμε το στόμα και τη μύτη μας όταν βήχουμε ή φταρνιζόμαστε.
• Τα άτομα με συμπτώματα γρίπης θα πρέπει οπωσδήποτε να απομονωθούν για να μην μεταδώσουν τον ιό. Εξ ου κι είναι σημαντικό κάθε ασθενής να παραμένει στο σπίτι του μέχρι και 24 ώρες, αφότου πέσει ο πυρετός.
• Να αερίζεις επαρκώς το σπίτι και κυρίως τους χώρους συνωστισμού, πχ. το γραφείο στη δουλειά όπου εργάζεστε πολλά άτομα. 
• Σημαντικός είναι και ο ρόλος της διατροφής, προκειμένου να τονώσουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα για να αποφύγουμε ιώσεις και κρυολογήματα. Η υγιεινή διατροφή και η συστηματική κατανάλωση ορισμένων τροφών -όπως εσπεριδοειδή φρούτα, μπρόκολα, σκουροπράσινα λαχανικά, κόκκινες πιπεριές, φράουλες, ακτινίδια- μπορεί να γίνει σύμμαχος του οργανισμού ενάντια στις λοιμώξεις -γρίπη. Γενικότερα, τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C ενισχύουν και προστατεύουν τα τριχοειδή αγγεία και τα τοιχώματα των κυττάρων. Παράλληλα, συντελούν στην αυξημένη παραγωγή λευκοκυττάρων, αντισωμάτων, βοηθούν στην παραγωγή ιντερφερονών (πρωτεΐνες που έχουν ως βασικό ρόλο την παρεμπόδιση των πολλαπλασιασμών των ιών) και προστατεύουν από τον καρκίνο και τις καρδιαγγειακές παθήσεις.
• Ωστόσο, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να προστατευτεί κανείς από τη γρίπη είναι ο έγκαιρος εμβολιασμός. 

Τι πρέπει να γνωρίζεις σχετικά με το εμβόλιο της γρίπης 

Ο εμβολιασμός συστήνεται να γίνεται κατά τους μήνες Οκτώβριο-Νοέμβριο, κάθε χρόνο, αλλά μπορεί να συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου γρίπης. Θα πρέπει να έχεις υπόψη ότι απαιτούνται τουλάχιστον δύο εβδομάδες από τη στιγμή του εμβολιασμού για την παραγωγή αντισωμάτων και αποτελεσματικότερη προστασία κατά της γρίπης. Ο αντιγριπικός εμβολιασμός συνιστάται σε όλα τα άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 6 μηνών, ενώ «επιβάλλεται» σε όλους όσοι ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Με το πέρασμα των χρόνων, οι ιοί μεταλλάσσονται ελαφρώς και αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους παρασκευάζεται κάθε χρόνο διαφορετικό εμβόλιο γρίπης. Ακόμη και αν η σύνθεση του εμβολίου είναι η ίδια με αυτή της προηγούμενης περιόδου, ο εμβολιασμός θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, γιατί η ανοσία από το εμβόλιο εξασθενεί έπειτα από 6 μήνες. Το εμβόλιο της γρίπης περιέχει νεκρούς ιούς γρίπης ή τμήματα του ιού και για τον λόγο αυτό δεν μπορεί να προκαλέσει νόσο. Δυστυχώς, όπως διαπιστώνεται, παρά τις συστάσεις των ειδικών, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού παραμένει ανεμβολίαστο, με αποτέλεσμα αρκετοί να νοσηλεύονται κάθε χρόνο σε μονάδα εντατικής θεραπείας, ορισμένοι εκ των οποίων καταλήγουν. Μία από τις αιτίες είναι ότι πολλοί ανησυχούν για την ασφάλεια και τις ενδεχόμενες παρενέργειες των εμβολίων. Οι ανησυχίες είναι αποτέλεσμα ελλιπούς ενημέρωσης. Στην πραγματικότητα, τα εμβόλια είναι εξαιρετικά ασφαλή, καθώς πριν από την κυκλοφορία τους ελέγχονται, περνάνε τρεις φάσεις κλινικών δοκιμών και πληρούν αυστηρές προϋποθέσεις.

Διάβασε εδώ: Πώς να αποφύγεις το κρύωμα με φυσικούς τρόπους 

Ο ρόλος των αντιβιοτικών

Τα αντιβιοτικά δεν έχουν καμία απολύτως ένδειξη, καθώς όπως επισημαίνει η ιατρική κοινότητα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τη θεραπεία λοιμώξεων που προκαλούνται από μικρόβια και όχι από ιούς. Ετσι αντιβιοτικά θα χορηγηθούν μόνο σε βακτηριακές επιμολύνσεις.

Τι κάνεις αν νοσήσεις από γρίπη; 

• Να ξεκουραστείς 
• Να καταναλώνεις πολλά υγρά, τα οποία βοηθούν στη ρευστοποίηση των φλεγμάτων και των εκκρίσεων.
• Να αποφεύγεις τη χρήση αλκοόλ και καπνίσματος.
• Μπορείς να λάβεις κάποια φάρμακα για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της γρίπης, όπως αποσυμφορητικά για τη μύτη, παστίλιες ή κάποια διαλύματα για τον λαιμό, αντιπυρετικά για την αντιμετώπιση του πυρετού, αναλγητικά για την αντιμετώπιση των πόνων των μυών και κάποιο αποχρεμπτικό αν έχεις παραγωγικός βήχας.
• Παιδιά και έφηβοι με συμπτώματα γρίπης θα πρέπει να αποφεύγουν τη χρήση ασπιρίνης κατά τη διάρκεια της μόλυνσης με γρίπη, καθώς μπορεί να προκαλέσει μια σπάνια ασθένεια (Σύνδρομο του Reyes) που πολλές φορές μπορεί να είναι και θανατηφόρα.
• Υπάρχουν κάποια αντιικά φάρμακα (όπως η οσελταμιβίρη), που αν δοθούν έγκαιρα (μέσα σε 2 μέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων), μπορούν να ελαττώσουν τη διάρκεια της γρίπης και να προλάβουν σοβαρές επιπλοκές της.
• Σε κάθε περίπτωση καλό να επικοινωνούμε με τον γιατρό μας, ειδικά όταν κάποια συμπτώματα επιμένουν.

Πώς θα ξεχωρίσεις τη γρίπη από το κοινό κρυολόγημα;

Οι οί της γρίπης προσβάλλουν το ανώτερο ή κατώτερο αναπνευστικό σύστημα. Προκαλούν αιφνίδια συμπτώματα όπως ο βήχας, ο πυρετός, η καταρροή, ο πόνος στους μύες και τις αρθρώσεις, η κεφαλαλγία και η έντονη κούραση. Κατά τη διάρκεια της εποχής της γρίπης κυκλοφορούν και άλλοι ιοί που προσβάλλουν το αναπνευστικό και προκαλούν συμπτώματα παρόμοια με αυτά της γρίπης. Σε αυτούς τους ιούς περιλαμβάνονται και οι ρινοϊοί, οι οποίοι είναι η κύρια αιτία του κοινού κρυολογήματος. Ορισμένα από τα συμπτώματα της γρίπης είναι κοινά με το κοινό κρυολόγημα και ειδικά αν το κρυολόγημα που περνάμε είναι βαρύ, μπορεί εύκολα να το περάσουμε για γρίπη.

Το να διαχωρίσει κανείς τα συμπτώματα του κρυολογήματος από εκείνα της γρίπης μπορεί μερικές φορές να είναι δύσκολο. Σε γενικές γραμμές πάντως τα συμπτώματα του κρυολογήματος είναι πιο ελαφριά και περιορίζονται στο ανώτερο αναπνευστικό (καταρροή, φτάρνισμα, πονόλαιμος), διαρκούν λιγότερο, έχουν πιο σταδιακή έναρξη, ενώ σπάνια παρατηρούνται επιπλοκές.

Η βαρύτητα αλλά και η διάρκεια των συμπτωμάτων του κοινού κρυολογήματος διαφέρουν από αυτά της γρίπης. Αρχικώς, στο κοινό κρυολόγημα δεν είναι απαραίτητο να εκδηλωθεί πυρετός και ακόμη κι αν υπάρχει, δεν είναι πολύ υψηλός. Αντιθέτως, στη γρίπη ο πυρετός ξεπερνά τους 38,5 βαθμούς. Επίσης, στη γρίπη θα νιώθεις έντονη κόπωση και εξάντληση. Ο βήχας, η καταρροή και ο πονόλαιμος είναι πιο συχνά στο κοινό κρυολόγημα από ό,τι στη γρίπη. Τα συμπτώματα της γρίπης είναι πολύ έντονα και ξεκινούν απότομα, ενώ του κοινού κρυολογήματος εξελίσσονται σταδιακά και δεν διαρκούν πολλές μέρες.

Η γρίπη σε αριθμούς

• Η γρίπη εξαπλώνεται στον κόσμο με εποχικές πανδημίες, σκοτώνοντας εκατομμύρια ανθρώπους σε πανδημικά χρόνια και χιλιάδες ανθρώπους σε μη πανδημικά χρόνια.
• Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα έχουν καταγραφεί τρεις πανδημίες γρίπης, σκοτώνοντας εκατομμύρια ανθρώπους, όπως η γρίπη των χοίρων το 2009, με την καθεμία των πανδημιών να εμφανίζει τη γρίπη κάθε φορά ως νέο μικροβιολογικό στέλεχος

Η ανακοίνωση του υπουργείου Υγείας σχετικά με τη γρίπη Α'

Από την 1η Δεκεμβρίου 2018 μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2019, τέσσερα άτομα έχασαν τη ζωή τους στην Κύπρο από την γρίπη Α'. Συγκεκριμένα, κατά την πιο πάνω περίοδο έχουν καταγραφεί 25 σοβαρά περιστατικά σε όλη την Κύπρο, με εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη. Τέσσερα από τα περιστατικά αυτά, κατέληξαν. Οι τρείς από τους τέσσερεις θανάτους συνέβησαν σε ασθενείς με υποκείμενα χρόνια προβλήματα υγείας, τα οποία επιδεινώθηκαν από τη γρίπη Α­, ενώ στην τέταρτη περίπτωση η γρίπη Α επιδείνωσε την ήδη βεβαρημένη κλινική κατάσταση του ασθενή.  Τα 10 από τα 25 σοβαρά περιστατικά νοσηλεύτηκαν σε Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας, ενώ 18 από τους 25 αυτούς ασθενείς είχαν προδιαθεσικούς παράγοντες κινδύνου όπως σακχαρώδη διαβήτη, άσθμα, χρόνια αναπνευστική ή αιματολογική νόσο. Οι ηλικίες των σοβαρών περιστατικών κυμαίνονται από 20 μηνών έως και 91 ετών. 

Με πληροφορίες από την offsite.cy