Mήπως σε διακατέχει το σύνδρομό του "καλού παιδιού"
Η Έλσα Μπάρδα, κλινική ψυχολόγος και αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς, εξηγεί γιατί επιτρέπουμε στους άλλους να μας εκμεταλλεύονται
Όπως σε όλες τις συμπεριφορές, το αίτιον του προβλήματος είναι το ιστορικό μάθησης. Όταν ένα παιδί προσπαθεί συνεχώς να ικανοποιεί τον απαιτητικό γονέα, καταπατώντας τα δικά του «θέλω», από φόβο μήπως απογοητεύσει την οικογένεια, τότε είναι πιθανό, ως ενήλικος, να παραμείνει πιστός σε αυτόν τον ρόλο σε όλες τις σχέσεις του (διαπροσωπικές/επαγγελματικές).
Η παρεξηγημένη ερμηνεία του καλού παιδιού
Η ταμπέλα «καλό παιδί» παραπέμπει σε εκείνο το παιδί που υπακούει, είναι πάντα διαθέσιμο και απόλυτα δοτικό, καθώς η ευγένεια του, δεν του επιτρέπει να λέει «όχι». Το «καλό παιδί» δεν επιτρέπεται να θυμώνει, διότι κάτι τέτοιο θα δημιουργήσει αντιπάθειες και πιθανόν να στενοχωρήσει τους άλλους.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΠΙΣΗΣ: 6+1 πράγματα για να σε πάρει αγκαλιά ο Μορφέας… ευτυχισμένη
Η πολλή ανεκτικότητα όμως βλάπτει, γιατί το «καλό παιδί» είναι αναγκασμένο να φοράει τη μάσκα της ευτυχίας, ενώ ενδόμυχα αισθάνεται θυμωμένο, μοναχικό και ανικανοποίητο, πληρώνοντας το τίμημα της ανοχής, τοποθετώντας τον εαυτό του στην άκρη.
Η ατελείωτη προσπάθεια του «καλού παιδιού» να ανταποκριθεί στις ανάγκες του περιβάλλοντος, υποδηλώνει την ανάγκη επιβεβαίωσης και εξάρτησης από τη γνώμη των άλλων, καθιστώντας το εξαιρετικά ευαίσθητο στην αρνητική κριτική, καθώς την εισπράττει ως απόρριψη.
Η επικέντρωση στις απαιτήσεις και τις προσδοκίες της οικογένειας, συνομήλικων κ.ά. θα το οδηγήσει να παραβλέψει ή ακόμα και να αρνηθεί τα συναισθήματά του, χάνοντας την ικανότητα του να διατηρεί σχέση ισορροπίας με τον εαυτό του.
Πρέπει να θυμάσαι όμως πως ο θυμός δεν εξαφανίζεται αν δεν εκφραστεί. Απλώς θα αλλάξει κατεύθυνσή του ή θα εσωτερικευθεί. Η εκδήλωση εσωτερικού θυμού μπορεί να οδηγήσει σε ψυχοσωματικά συμπτώματα ή οργανικές παθήσεις -π.χ. το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου κτλ. Οι ψυχολογικές επιπτώσεις του εσωτερικού θυμού μπορεί να αποτελέσουν παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση κατάθλιψης. Σε άλλες περιπτώσεις, ο θυμός που δεν εκδηλώνεται, μετατρέπεται σε φοβίες.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΠΙΣΗΣ: 6+1 πράγματα για να σε πάρει αγκαλιά ο Μορφέας… ευτυχισμένη
Ο θυμός δεν είναι ούτε καλός ούτε κακός. Η συμπεριφορά έκφρασης είναι που προσδιορίζει τις επιπτώσεις. Το παιδί για να μεγαλώσει και να γίνει ένας ευτυχισμένος ενήλικας, που διεκδικεί τα «θέλω» του από τη ζωή, θα πρέπει να έχει μάθει από μικρό να διαπραγματεύεται και να συζητάει ήρεμα οτιδήποτε το θυμώνει, διότι νιώθει αδικημένο. Εάν οι γονείς αδυνατούν να το βοηθήσουν να αναζητήσει υγιείς τρόπους έκφρασης θυμού, τότε θα ωφεληθούν, συζητώντας τις δυσκολίες με ψυχολόγο, εξειδικευμένο στην επιστήμη της συμπεριφοράς.
Το συμπεριφορικό μοτίβο της υποχωρητικότητας ενισχύει τις τοξικές σχέσεις, τοποθετώντας το καλό παιδί στο ρόλο του θύματος.
