Της Στέλλας Παπά

Κύριε Μιχαηλίδη και αυτή η θεατρική σεζόν σας βρίσκει να συμμετέχετε σ’ ένα από τα  σημαντικότερα θεατρικά έργα της παγκόσμιας δραματουργίας, «Αμπιγιέρ» του Ρόναλντ Χάργουντ. Θέλετε να μας μιλήσετε γι’ αυτή την συνεργασία; 

Πράγματι, είναι ένα από τα πιο σημαντικά θεατρικά έργα που έχουν γραφτεί τα τελευταία σαράντα χρόνια και το οποίο πέρασε αμέσως στο κλασικό ρεπερτόριο. Πραγματεύεται τη σχέση εξάρτησης μεταξύ ενός μεγάλου ηθοποιού -σε ηλικία και υποκριτικό εκτόπισμα- και του αμπιγέρ του.  Είναι ένα έργο βαθύτατα φιλοσοφικό, υπαρξιακό, με χιούμορ αλλά και θεατρικό ενδιαφέρον όσον αφορά την ψυχολογία των ηρώων του.  Σ’ αυτό βλέπουμε έναν θίασο, με επικεφαλής τον «Σερ», να προσπαθεί να ανεβάσει την παράσταση «Βασιλειάς Ληρ» κατά τη διάρκεια του Β’ παγκόσμιου πολέμου. Βλέπουμε όσα γίνονται πίσω από τις κουρτίνες κατά τη διάρκεια της παράστασης. 

Πιστεύετε λοιπόν πως όσα συμβαίνουν πίσω από τις κουρτίνες επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό αυτά που γίνονται μπροστά;  

Ναι, αλλά όχι σε μεγάλο βαθμό. Εκείνη την ώρα, όλοι είναι σε ένταση, έχουν αγωνία και προσπαθούν να είναι σε ετοιμότητα. Για κάθε ηθοποιό, οι ώρες της προετοιμασίας είναι πολύ σημαντικές γιατί εκεί κρύβεται όλη η έρευνα που έκαναν για τους ήρωες που θα υποδυθούν, για τους ανθρώπους των οποίων θα ζήσουν για λίγο τις ζωές τους και για τις οποίες θα πρέπει να πείσουν τους θεατές. Αυτό που συμβαίνει στη σκηνή είναι πολύπλοκο όσο και αν φαίνεται απλό.   

Πιστεύετε ότι  κάθε ρόλος είναι ανθρώπινη μορφή που μπορεί να πάρει κάποιο συναίσθημα;  

Κάθε θεατρικός συγγραφέας ακόμα και όταν γράφει ένα ποιητικό ρόλο που δεν έχει ρεαλιστική μορφή, φαντάζεται κάποιους ανθρώπους που έχουν  μορφή και συναισθήματα. Ως ηθοποιός καλείσαι να προσεγγίσεις τα συναισθήματα και τις δράσεις των «ηρώων» με το δικό σου σώμα και ψυχή. Αντλείς από τον ίδιο σου τον εαυτό για να παίξεις έναν άνθρωπο αντίθετο από σένα. Αναλαμβάνεις έναν ρόλο του οποίου πρέπει να ζεις τα συναισθήματα αλλά παράλληλα να τα μεταφέρεις και στους θεατές. Αυτό είναι ένα ολόκληρο μάθημα υποκριτικής.  

Πρόκειται για μια ιστορία που στηρίζεται σ’ ένα παιχνίδι ανάμεσα σε εξουσιαστή και εξουσιαζόμενο. Εσείς υπήρξατε ποτέ σε μια απ’ αυτές τις δύο θέσεις;  

Ναι πολλές φορές βρέθηκα και στις δύο θέσεις, αλλά εδώ πρόκειται για μια σχέση αμφίδρομη. Μεταξύ σερ και αμπιγέρ υπάρχει μια σχέση αλληλεξάρτησης παρόλο που δεν είναι ίσοι ιεραρχικά. Όσο αυταρχικός και χειριστικός είναι ο «Σερ» προς τον αμπιγέρ, άλλο τόσο χειριστικός είναι ο αμπιγέρ προς αυτόν, έχουν ανάγκη ο ένας τον άλλον.  

Άρα, μεταξύ του Σερ και του Αμπιγιέρ του, βλέπουμε να κτίζεται μια  μοιραία σχέση αλληλεξάρτησης, στα θεμέλια του φόβου της μοναξιάς, της ανάγκης του ανθρώπου για  αφοσίωση, πίστη και αυταπάρνηση στον άλλον. Εσείς πιστεύετε πως όντως έτσι δημιουργούνται οι σχέσεις των ανθρώπων;  

Όλες οι σχέσεις, είτε επαγγελματικές, είτε φιλικές, είτε ερωτικές πάντα κρύβουν όλα όσα αναφέρατε και εξαρτώνται από τον χαρακτήρα, τις διαταραχές και την αυτογνωσία του κάθε ανθρώπου. Σ’ όλες τις συμπεριφορές των σχέσεων υπάρχουν πολλές εκδοχές και αποχρώσεις. Όλες οι σχέσεις είναι πολύπλοκες και πολλές φορές δεν μπορεί ούτε η επιστήμη της  ψυχιατρικής και της ψυχολογίας να τις εξηγήσουν. Όλες οι ανθρώπινες σχέσεις, κυρίως οι ερωτικές, έχουν βαθύτερες ανάγκες, που μόνο η τέχνη μπορεί να τις “αγγίξει” χωρίς να τις εξηγεί.  

Υπάρχει κάποιο κομμάτι στο έργο που να σας δυσκολεύει ακόμη, μετά από τόσες παραστάσεις που έχετε δώσει; 

Όλο το έργο. Όλα τα κομμάτια είναι την ίδια στιγμή δύσκολα αλλά και απολαυστικά. Σε όλους τους ρόλους υπάρχει δυσκολία απλά στο θέατρο, η πιο μεγάλη είναι στο ότι πρέπει να έχεις μια συγκεκριμένη αντίδραση σε συγκεκριμένο σημείο της παράστασης. Κάθε ρόλος έχει μια συγκεκριμένη διαδοχή δράσης απ’ την οποία δεν πρέπει να ξεφύγεις λεπτό. Είναι λες και είσαι σε  μια συνεχή αντιπαράθεση με τον ρόλο.  

Ζήσατε και τις καλές στιγμές της τηλεόρασης, θα λέγατε ότι βγάλατε χρήματα από αυτήν;  

Ναι, στις καλές εποχές είχα βγάλει αλλά, τώρα δεν ξέρω τι γίνεται. Αυτό είναι κάτι ακαθόριστο, διαφορετικό για κάθε ηθοποιό και καθορίζεται κυρίως από την ζήτηση. Υπήρξαν εποχές όπου, οικονομικά  η τηλεόραση ήτανε πολύ γενναιόδωρή με κάποιους ηθοποιούς και οι αμοιβές της ήταν καλύτερες από το θέατρο. Εγώ ως ηθοποιός έχω κάνει πολύ θέατρο, λίγο κινηματογράφο και σχετικά πολλή τηλεόραση. Προσωπικά αγαπάω την υποκριτική μπροστά στη κάμερα και την θεωρώ καλό υποκατάστατο του σινεμά. Η υποκριτική μπροστά στην κάμερα έχει τεράστιο ενδιαφέρον και είναι μια πολύ διαφορετική λειτουργία από το θέατρο, πολύ κοντινή και πολύ μακρινή ταυτόχρονα, αλλά το ίδιο γοητευτική. Όμως, η βάση της υποκριτικής είναι το θέατρο και όχι η τηλεόραση.  

Ποια θα λέγατε πως είναι η κορυφαία στιγμή της καριέρας σας;  

Έχω κάνει πολλές δουλείες και έχω αρκετές ιδιαίτερες αναμνήσεις και δεν είναι δική μου δουλειά ούτε και μπορώ να πω ποια ήταν η κορυφαία. Μπορώ απλά να πω πως υπήρξαν πολλές σημαντικές στιγμές για εμένα εσωτερικά και αρκετές ενδιαφέρουσες σχέση με τον ρόλο, την δουλειά και την σχέση μου με τους συναδέλφους. Βάση της κριτικής των θεατών δεν μπορώ να πω ποια ήταν η πιο σημαντική παρόλο που πολλές φορές, ως ηθοποιός, επηρεάζεσαι όταν κάποια δουλειά σου έχει μεγάλη αποδοχή και καλής ποιότητας αντιδράσεις. 

Επηρεάζεστε από την άποψη των θεατών;  

Όχι, δεν επηρεάζομαι, αλλά, πιστεύω πως ως ηθοποιούς μας βοηθά να καταλάβουμε κάποια πράγματα. Υπάρχουν πολλές κατηγορίες θεατών και το κατά πόσο θα επηρεάσει η γνώμη τους τον κάθε ένα, εξαρτάται από το γούστο του και το πόσο ψηλά βάζει τον πήχη του.  Όμως, υπάρχει και ένα πολύ μικρό κοινό, των οποίων η γνώμη θα σε επηρεάζει πάντα. Υπάρχουν οι δικοί σου άνθρωποι που έχουν ανάλογες απαιτήσεις  και είναι πιο κοντά στο δικό σου γούστο και αισθητική.  

Αν η πορεία σας στο χώρο της υποκριτικής είχε soundtrack ποιο θα ήταν αυτό; 

Δεν το έχω σκεφτεί ποτέ. Η μουσική που θα ήθελα να άκουγα και που θα με ταξίδευε είναι η μουσική του Νίνου Ρώτα και κάποια καλά ρεμπέτικα, αλλά δεν ξέρω κατά πόσο αυτή η  μουσική θα ταίριαζε  στη ζωή μου.   

Σας είδαμε να ασχολείστε με κάποιες μουσικές παραστάσεις σκεφτήκατε να το κάνετε πιο επαγγελματικά;  

Όχι, εγώ δεν έχω σχέση με την μουσική, δεν είμαι αυτός που θα δημιουργήσει τη μουσική ή θα εκτελέσει ένα μουσικό κομμάτι, απλά την χρησιμοποιώ σε παραστάσεις που στήνω. Στην παράσταση «Άγαμοι θύται» η μουσική είναι καθοριστικός παράγοντας και την έχω εμπνευστεί από τον χώρο των καμπαρέ και του μουσικού θέατρου.  

Γενικά, έχω κάνει πολλές θεατρικές παραστάσεις με μουσική, αλλά μόνο ως εραστής του είδους, γιατί νομίζω πως δεν είχα μουσικό ταλέντο, ίσως και λίγο από τεμπελιά .  

Άρα οι «Άγαμοι θύται» ήταν ένας καλός τρόπος να εκφράσετε την αγάπη σας προς την μουσική; 

Θεωρώ πως η  παράσταση χωρίς την μουσική δεν θα είχε νόημα. Όμως εγώ ασχολούμαι κυρίως με τα άλλα κομμάτια της.  Αυτό το διάστημα ασχολούμουν πάλι μ ’αυτό μιας και η παράσταση θα ανέβει ξανά με τίτλο Άγαμοι θύται  «Best Ωχ…..»  Σ ’αυτήν θα υπάρχουν παλιά και  καινούργια κομμάτια και θα κάνουν το πέρασμα τους όλοι οι «άγαμοι”, που κατά καιρούς καλούνταν να συμμετέχουν.   

Την επικαιρότητα την παρακολουθείτε; Επηρεάζεστε από όσα βλέπετε και ακούτε;  

Προφανώς ναι, ειδικά σε μια παράσταση «Άγαμοι θύται» προσπαθώ να διατυπώσω δημόσιο λόγο για την επικαιρότητα, μ’ ένα κείμενο σατιρικό και υπαινικτικό. Μέσα απ’ αυτά τα κείμενα λέω ότι με απασχολεί σε σχέση με την πολιτική αλλά και την τρέχουσα επικαιρότητα. Γενικά είμαι άνθρωπος που του αρέσει να ενημερώνεται. Ανήκω στην γενιά της αντιπολίτευσης στην οποία υπήρχαν εφημερίδες και που ως φοιτητές τις διαβάζαμε όλες. Η ενημέρωση είναι μια σοβαρή ενασχόληση για ένα μεγάλο μέρος της μέρας μου, ειδικά τώρα που είναι ακόμα πιο πολύ απλή και προσιτή μιας και πέρασε στο ραδιόφωνο, την  τηλεόραση και τα site.  

Οι «Άγαμοι θύται» λοιπόν είναι ένας τρόπος να εκφράσετε την άποψη σας για όσα γίνονται γύρω μας;   

Προφανώς αλλά όχι μόνο με την έννοια της τρέχουσας επικαιρότητάς αλλά σε διαχρονικό και  υπαρξιακό επίπεδο. Θα έλεγα είναι ένας διαφορετικός τρόπος να διατυπώσω τις αγωνίες και τα ερωτήματα μου αλλά με τρόπο που να μην φαίνεται ότι γίνεται από θέση κριτή ή σχολιαστεί. Δίνεται προσοχή στο πως διατυπώνεται κάτι, το πως θέτονται τα ερωτήματα και το πως σαρκάζεσαι με όλα γίνονται δίπλα σου.   

Στα ψηφοδέλτια των αυτοδιοίκητων εκλογών του 2023 είχαμε δει τα ονόματα πολλών συναδέλφων σας. Εσείς θα θέλατε να αναμιχθείτε με την πολιτική;  

Όχι. Αν και κατά καιρούς μου γίνονταν προτάσεις για να συμμετάσχω στην κεντρική πολιτική σκηνή και την τοπική αυτοδιοίκηση, δεν είχα αποδεχθεί γιατί πιστεύω πως ήταν κάτι έξω από τον κύκλο των ενδιαφερόντων μου, δεν ήμουν σίγουρος αν μπορούσα να το κάνω αλλά και γιατί είχα αλλά πράγματα τα οποία αγαπώ και δεν μπορώ να τα αφήσω.  

Προς το παρόν με καλύπτει απόλυτα η αγωνία  μου για τον χώρο της υποκριτικής και είναι πιο σημαντικό το να παίξω έναν ρόλο από το να κάνω κάτι στην πολιτική.  

Ποια η σχέση του Ιεροκλή με τον…Ιεροκλή; 

Τώρα μιλάτε για αυτογνωσία, την οποία προσπαθώ μια ζωή. Είναι μια προσπάθεια που φαντάζομαι κάνουμε όλοι όσοι ενδιαφερόμαστε να ανακαλύψουμε τον βαθύτερο εαυτό μας, τις αρχές και τα θέλω μας, μια προσπάθεια να συμβιώσουμε, χωρίς να παραβιάζουμε τις αρχές μας, με όλους τους σημαντικούς ανθρώπους που είναι γύρω μας και με τους οποίους δεν μπορούμε απλά να πορευόμαστε.  Με τα χρόνια έχω συμφιλιωθεί με την μοναξιά μου. Απέκτησα μια άλλη σχέση με τον εαυτό μου και αντιμετωπίζω με ωριμότητα την ανάγκη να έχω κάποιους ανθρώπους δίπλα μου. 

Κατάφερα σε κάποιο βαθμό να ελέγχω την απόρριψη και την ματαιοδοξία την οποία ως ηθοποιοί καλούμαστε ν’αντιμετωπίσουμε καθημερινά.  Πολλές φορές αυτό νομίζω είναι τόσο ελεγχόμενο που νιώθω πως χάνω το πάθος και το κίνητρο για κάποια πράγματα. Θα ήθελα λοιπόν να έχω περισσότερη εμμονή και αφοσίωση γιατί μεγαλώνοντας κατάλαβα πως συμφιλιώνεσαι όλο και πιο πολύ με ορισμένα πράγματα, γίνεσαι πιο μοιρολάτρης, ο χρόνος σε κάνει πιο συγκαταβατικό και καταλαβαίνεις την ματαιότητα των πραγμάτων. 

Είστε από τους ηθοποιούς που καταφέρνουν να κρατούν τη ζωή τους μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Ήταν εύκολο να το καταφέρετε αυτό;  

 Δεν νομίζω να ήταν δύσκολο, θεωρώ ότι είναι αυτονόητο πως ορισμένα πράγματα αφορούν μόνο εσένα και όχι τους άλλους και όπως έχω ξαναπεί όλα αυτά τα θεωρώ βαρετά. Έτσι και αλλιώς, η ζωή μου δεν είναι μυθιστορική σαν κάποιους άλλους.  Σίγουρα, είναι καλό να ξέρεις κάποια βασικά πράγματα για την ζωή και τον χαρακτήρα άλλου, τα υπόλοιπα είναι σε μια άλλη σφαίρα. Πιστεύω πως  αφού εμένα δεν με ενδιαφέρει η ζωή των άλλων λογικό είναι να μην ενδιαφέρει και η δική μου ζωή εκείνους.   

Ο «Άγαμοι θύται» είναι παιδί σας πως προέκυψαν τότε και πως συνεχίζουν;  

Είναι μια μεγάλη ιστορία όπου αρχίζει από τα μαθητικά μου χρόνια όπου επηρεασμένος από την αγάπη μου για το είδος και την ατμόσφαιρα των εθνικών λαϊκών κωμωδιών ετοίμασα  μια παράσταση στην οποία έγραψα εγώ και κάποιοι άλλοι αστεία κείμενα και στην οποία τραγουδούσε ένα συγκρότημα της τάξης μου, ήταν μια ωραία εναλλαγή κωμικότητας και τραγουδιών.  Αυτό μου άρεσε και έτσι ασυναίσθητα, βρέθηκα να παίζω ως ένας ανεξάρτητος κωμικός, σαν ένας stand-up comedian, σε μικρά cafe της εποχής. Αυτό όμως ήταν πολύ ανεξάρτητο και σκέφτηκα πως έπρεπε να κάτι άλλο του οποίου θα είχα τον πλήρη έλεγχο, θα είχε συγκεκριμένη ταυτότητα, θα συμμετείχαν ηθοποιοί και μουσικοί και θα αποτελείτο από σκετσάκια και τραγούδια.  Έχοντας στο μυαλό αυτό και επηρεασμένος από τις αντίστοιχες παραστάσεις και επιθεωρήσεις του Χάρι Κλυν  και του Ξανθουλη δημιούργησα τους «Αγάμους θύτες» που τώρα τον Οκτώβριο έκλεισαν ακριβώς τριάντα χρόνια από την πρώτη τους παράσταση στη Θεσσαλονίκη.  Εκεί είχα αρχίσει μόνος αλλά στην πορεία άρχισα να παίρνω και άλλους ανθρώπους κυρίως ηθοποιούς και τραγουδιστές για να συμπληρώνουν  σχήμα.. Στα 33 χρόνια τα 18 ήταν ενεργά, τα υπόλοιπα ήτανε αγρανάπαυση, έτσι πορευθήκαμε μέχρι σήμερα και πάμε φθάσαμε στο φετινό «reunion». 

Έχει θέση ο έρωτας στη ζωή σας; 

Ναι, έχει με όλες τις έννοιες του.  Μια ωραία διατύπωση για τον έρωτα είναι αυτή του Μάνου Χατζιδάκη, ο οποίος είχε εμμονή με τους ανθρώπους, και έλεγε πως αν ένας άνθρωπος δεν είναι ερωτικός δεν έχει ενδιαφέρον και πως η καθημερινότητα χωρίς έρωτα για οτιδήποτε δεν αντέχεται. Αν λοιπόν η τέχνη θεωρείται  παρηγοριά για την ζωή και τον άνθρωπο, τότε ο έρωτας, παρόλες τις δυσκολίες και τις αντιφάσεις του,  είναι η μεγαλύτερη παρηγοριά και ο καλύτερος τρόπος για να ζήσεις,  με τρεις λέξεις,  «Χωρίς έρωτα και ποίηση, η ζωή δεν αντέχεται». 

Πληροφορίες Παράστασης : 

ΑΓΑΜΟΙ ΘΥΤΑΙ «BEST ΩΧ…»

ΑΝΟΔΟΣ LIVE STAGE από 18/11/2023

Προπώληση Εισιτηρίων: https://shorturl.at/ivGMN   

Κείμενα: Ιεροκλής Μιχαηλίδης, Γιώργος Κλήμεντος, Χρήστος Τολιάδης, Βαγγέλης Νάσης

Επί σκηνής: Ιεροκλή Μιχαηλίδη, Δημήτρη Σταρόβα, Χρήστο Μητρέτζη, Ταξιάρχη Χάνο, Γιάννη Νιάρρο, Φιλική Συμμετοχή: Γεράσιμος Σκιαδαρέσης

Special Guests Πρεμιέρας: Γιώτα Νέγκα, Θοδωρής Αθερίδης, Άκης Σακελλαρίου

Σκηνοθεσία: Ιεροκλής Μιχαηλίδης

Ενορχηστρώσεις: Γιώργος Δούσος

Χορογραφίες: Μάρκος Γιακουμόγλου