Γράφει ο Δρ. Παύλος Αντωνίου 

Ποια είναι τα αίτια της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης κατά την κύηση;

Κατά τη διάρκεια της κύησης, ο πλακούντας παράγει την ορμόνη προγεστερόνη, η οποία χαλαρώνει τους λείους μυς της μήτρας. Η ορμόνη αυτή χαλαρώνει επίσης τη βαλβίδα που χωρίζει τον οισοφάγο από το στομάχι (κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας), επιτρέποντας την παλινδρόμηση γαστρικών οξέων και προκαλώντας με αυτό τον τρόπο αυτή τη δυσάρεστη αίσθηση της καούρας. Η προγεστερόνη επιβραδύνει επίσης τις συσπάσεις του οισοφάγου και του στομάχου, καθιστώντας αργή την πέψη.  Κατά την πρόοδο της κύησης και κυρίως στα τελευταία στάδια αυτής, ο αυξανόμενος όγκος του μωρού στη μήτρα, αυξάνει την πίεση στην κοιλιά, η οποία με τη σειρά της προκαλεί πίεση στο στομάχι και με αυτό τον τρόπο την παλινδρόμηση των γαστρικών υγρών στον οισοφάγο.

Πώς γίνεται η διάγνωση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης κατά την κύηση;

Τα συμπτώματα της καούρας και της ξινίλας πίσω από το στήθος, τα οποία μπορεί μερικές φορές να φτάνουν μέχρι και το ανώτερο τμήμα του στήθους της εγκύου, είναι ικανά στο να θέσουν τη διάγνωση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Η γαστροσκόπηση η οποία θέτει την οριστική διάγνωση της πάθησης απαιτείται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, στις οποίες η συμπτωματολογία δεν βελτιώνεται με την αλλαγή του τρόπου ζωής ή της διατροφής ή στην περίπτωση που υποψιαζόμαστε κάποια επιπλοκή (αιματέμεση, δυσκολία στην κατάποση, αίσθημα στάσης των τροφών πίσω από το στήθος). 

ΔΙΑΒΑΣΕ: Περιποίηση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

Πώς αντιμετωπίζεται η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση στην κύηση;

Η μεγάλη πρόκληση για τον γαστρεντερολόγο είναι η αντιμετώπιση της παλινδρόμησης στην κύηση. Οι ασθενείς με ήπια σχετικά συμπτώματα θα ωφεληθούν μόνο με αλλαγή στη δίαιτα και τον τρόπο ζωής.

Αλλαγές του τρόπου ζωής

Η έγκυος θα πρέπει: 

• Να φοράει χαλαρά και άνετα ρούχα, τα οποία να μην σφίγγουν τη κοιλιά της.
• Να αποφεύγει φυσικά το κάπνισμα, το οποίο χαλαρώνει τον κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα και αυξάνει την οξύτητα του στομάχου.
• Να μασάει καλά την τροφή της και να καταναλώνει μικρά και συχνά γεύματα, τα οποία δεν θα αυξάνουν περαιτέρω την πίεση του στομάχου. Επίσης, δεν θα πρέπει να καταναλώνει μεγάλη ποσότητα υγρών κατά τη διάρκεια των γευμάτων.
• Να αποφεύγει την κατάκλιση, αν δεν περάσουν τουλάχιστον 2 ώρες από το τελευταίο της γεύμα, ενώ το κρεβάτι θα πρέπει να βρίσκεται σε ανάκλιση 15-20cm, τοποθετώντας τάκους στα μπροστινά πόδια του κρεβατιού ή το άνω ήμισυ του σώματος να βρίσκεται σε ανάκλιση με τη βοήθεια ειδικού μαξιλαριού.

Αλλαγές στη  διατροφή

Η έγκυος θα πρέπει να αποφεύγει:

• Την κατανάλωση καφεΐνης μέσω του καφέ, της σοκολάτας, των αναψυκτικών τύπου cola και του τσαγιού, αλλά και του αλκοόλ.
• Τα όξινα τρόφιμα όπως το πορτοκάλι, το λεμόνι, το γκρέιπφρουτ, τη ντομάτα, τη μουστάρδα και το ξύδι.
• Την κατανάλωση λιπαρών τροφίμων, τηγανητών και φαγητών με σάλτσες, τα επεξεργασμένα κρέατα και τις πικάντικες τροφές.
• Τις τσίχλες και τις καραμέλες που αυξάνουν τον αέρα που καταπίνει, επιδεινώνοντας την παλινδρόμηση. Αντιθέτως σε περίπτωση παλινδρομικού επεισοδίου, το μάσημα τσίχλας διεγείρει τους σιελογόνους αδένες για παραγωγή σάλιου, το οποίο εξουδετερώνει το οξύ που παλινδρομεί στον οισοφάγο. 

ΔΙΑΒΑΣΕ: Το περπάτημα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

ΔΙΑΒΑΣΕ: Γιόγκα και εγκυμοσύνη

Σε βαρύτερες περιπτώσεις, θα πρέπει ο ιατρός να συζητήσει με τον ασθενή τα οφέλη και τους κινδύνους της φαρμακευτικής αγωγής που ίσως απαιτείται για την αποτροπή, μείωση ή εξαφάνιση των συμπτωμάτων της παλινδρόμησης.

Γνωρίζουμε πως η περίοδος της τερατογένεσης αφορά κυρίως τις πρώτες 10 εβδομάδες της κύησης γιατί τότε επιτελείται ουσιαστικά η οργανογένεση. Αν δεν υπάρχει επιτακτική ανάγκη, η χορήγηση φαρμάκων θα πρέπει να καθυστερήσει και να ξεκινά μετά την κρίσιμη αυτή περίοδο.

Στην περίπτωση που η χρήση τους είναι απαραίτητη και ενδεδειγμένη, τα συνηθέστερα χρησιμοποιούμενα φάρμακα είναι: 

Αντιόξινα: Τα αντιόξινα που έχουν ως βάση το ασβέστιο και το μαγνήσιο, αλλά και τα αλγινικά φάρμακα δρούν γρήγορα και ανακουφίζουν παροδικά από τα συμπτώματα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια στην κύηση. Αντιθέτως αυτά που περιέχουν διττανθρακικό νάτριο πρέπει να αποφεύγονται. Τα αλγινικά φάρμακα είναι επίσης ασφαλή, καθώς η απορρόφησή τους είναι ελάχιστη. Η λήψη των αντιόξινων δεν πρέπει να γίνεται μαζί με τα σκευάσματα σιδήρου. Προκινητικά φάρμακα: Η μετοκλοπραμίδη και η δομπεριδόνη χρησιμοποιούνται κυρίως για την αντιμετώπιση της ναυτίας και των εμέτων στην κύηση. Ανταγωνιστές υποδοχέων ισταμίνης: Τα φάρμακα αυτά (σιμετιδίνη, φαμοτιδίνη) είναι τα πιο ευρέως χορηγούμενα φάρμακα στην κύηση και εμφανίζουν ένα εξαιρετικά ασφαλές προφίλ. Αναστολείς αντλίας πρωτονίων: Οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων (ομεπραζόλη, εσομεπραζόλη, παντοπραζόλη, ραμεπραζόλη) είναι φάρμακα σαφώς πιο αποτελεσματικά, τόσο για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της παλινδρόμησης, όσο και για τη θεραπεία πιθανής οισοφαγίτιδας.  

 O γαστρεντερολόγος/ηπατολόγος Δρ. Παύλος Αντωνίου εργάζεται στο Ιπποκράτειο ιδωτικό νοσοκομείο. Περισσότερα ΕΔΩ ή μέσω της προσωπικής του σελίδας ΕΔΩ 

Μπορείς επίσης να τον ακολουθήσεις μέσω των social media, στη σελίδα του στο Facebook και το Instagram